SDHK-nr: 42267

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
1476  augusti  18
Utfärdandeort
Narni 
Innehåll

(Penitentiarians) regens Petrus, biskop i Tarazona, ger i uppdrag åt biskopen i Strängnäs att förklara Johan Siggesson, präst i Strängnäs stift, oskyldig till mord och inte irregulär utan tillåten att tjänstgöra, förutsatt att följande uppgifter stämmer: Johan erbjöd lekmannen Anders Jonsson arbete som tjänare för en viss tid. Innan denna tidsperiod nått sitt slut gifte sig Anders med en av Johans tjänsteflickor och lämnade huset, där också några av hans ägodelar blev kvar. När Anders begärde att få sina saker vägrade Johan att ge honom dem innan Anders hade arbetat så lång tid som de hade kommit överens om. Anders berättade detta för sin bror, som gav honom ett armborst och pilar. Därefter ägnade han och hans svåger tre veckor åt att planera att döda Johan och till sist beväpnade de sig och gick till Johans hus. I dispyten som uppstod där kom man överens om att Johan skulle överlämna Anders ägodelar när denne arbetat den överenskomna tiden. En dag befann de båda sig på samma fest i staden där Anders familj bodde. På vägen hem gick Anders en bit bakom Johan, som fruktade att Anders skulle angripa honom. Därför ropade han och föreslog att de fridsamt skulle göra sällskap. Anders kom då fram till Johan, omfamnade honom och låtsades att han var så berusad att han inte kunde gå. Johan bad honom då vända tillbaka till staden och gå till sina föräldrar. Anders skrek: ”Förbannat! När ska jag få tillbaka mina kläder?” Johan svarade att han skulle ta med dem nästa morgon, men Anders svor och sa att han ville ha dem genast, annars skulle Johans blod flyta. Och så spände han armborstet och siktade på Johan, som när han närmade sig Anders för att hindra honom slogs i huvudet med armborstet och skadad föll till marken. I fruktan för sitt liv reste sig Johan och i självförsvar slog Anders i bröstet med en liten kniv. Anders dog av skadorna några dagar senare.

Språk

latin

Källor
  • Medeltida regest/notis: ASV, Penitenzieria Ap., Reg. Matrim. et Div., vol. 24, fol. 169v-170r
  • Fotokopia: Sv. Dipl.
Brevtext

Iohannes Sigonis presbyter Stregnensis diocesis exponit, quod, cum ipse olim quendam Andream Ianson laicum prefate diocesis in familiarem ad ei serviendum pro certo temporis spatio mediante quadam pecuniarum quantitate, quam ipse exponens propterea sibi dare tenebatur, conduxisset, ac [ac] postmodum dictus Andreas tempore serviendi predicto nondum effluxo matrimonium cum quadam iuvene muliere eidem exponenti tunc serviente per verba de presenti contraxisset ipsumque matrimonium publice in facie ecclesie celebratum et nuptie facte fuissent, idem Andreas relictis per eum in domo predicti exponentis nonnullis [exponentis] tam ad eum quam mulierem prefatam spectantibus a domo et servitio eiusdem exponentis recessit. Cumque postmodum dictus exponens vestimenta huiusmodi Andree predicto sibi dare postulanti, donec ipse Andreas tempus serviendi predictum complevisset, et minime alias animo et intentione illa retinendi restituere denegasset, Andreas prefatus id egre ferens quendam laicum eius fratrem carnalem adivit eique predicta narravit. Ipse Andreas armatus quibusdam balista et sagittis, quas tunc a dicto laico eius fratre carnali mutuo receperat, et quidam alius laicus frater carnalis dicte mulieris in mortem dicti exponentis propterea machinantes viginti dierum spatio vel circa domum exponentis prefati petiverunt; et tandem ipsi Andreas et frater mulieris balista et sagittis predictis fulciti exponentem predictum in dicta domo existentem adiverunt. Qui quidem exponens post nonnullas altercationes inter eum et Andream ac fratrem mulieris predictos hincinde habitas eidem Andree et fratri mulieris – adiectis tamen conditione et pacto, quod dictus Andreas tempus serviendi predictum compleret – vestimenta ad dictam mulierem <spectantia> restituit, prout etiam postea dictus Andreas, ut tempus serviendi predictum, prout creditur, perficeret, domum prefati exponentis rediit. Preterea vero quadam alia die dictus exponens de quadam villa, in qua tunc ipse et ipse Andreas eius familiaris predictus, quem secum duxerat, in quodam convivio, in quo ipse exponens invitatus fuerat, simul cenam fecerant, domum propriam rediens et in quibusdam pratis, in quibus via satis stricta erat, tunc existens ac timens a dicto Andrea, qui eum balistam et sagittas predictas ferens a longe sequebatur, forsitan interfici posse eundem Andream, <ut> ad se veniret et ambo simul cum bona pace recederent, vocavit. Qui eundem exponentem super humeros ambabus manibus fingens se ebrium esse ac alias amplius ambulare non posse amplexus existit. Quem dictus exponens, quoniam, prout asserebat, ebrius erat, secum habere nolens ambabus manibus a se repulit rogavitque eundem, ut ipsum amplius non sequeretur sed in dictam villam cum parentibus suis retrocederet. Que audiens idem Andreas se ab exponente predicto tribus passibus vel circa semovit necnon iuravit et maledixit in hec verba vel saltem eundem effectum importantia videlicet “In mala hora! Quando habebo mea vestimenta?” Cui dictus exponens tunc respondit, quod ad eum in crastinum veniret et assumptis secum aliquibus probis viris ei vestimenta predicta restitueret. Qua responsione sic facta idem Andreas sic iuravit per quinque plagas Domini nostri Iesu Christi: rehaberet vestimenta huiusmodi aut eius proprium sanguinem effunderet. Protunc illico balistam predictam et unam ex sagittis prefatis, ut in eundem exponentem miteret, tendere cepit. Cumque idem exponens id percepisset et, ne id faceret, prohibere cupiens dictum Andream aliquantulum appropinquasset, idem Andreas eundem exponentem adeo cum cornibus dicte baliste in capite percussit et eum genuflexum in terram prostravit et vulneravit. Quod sentiens ipse exponens et videns dictum Andream ipsum iterata vice percuttere conantem, prout tunc magis percussit et vulneravit, ac, ut eum percutteret, dictam balistam levantem timensque ab eo interfici sic prostratus de terra surrexit et surgendo ac vim vi repellendo et se deffendendo quendam parvum cutellum, quem secum ad scindendum panem portabat, evaginavit eundemque Andream cum illo in pectore unico ictu percussit et vulneravit. Ex quo vulnere post aliquos dies dictus Andreas diem suum clausit extremum. Cum autem prefatus exponens de morte prefati Andree valde doluerit et doleat de presenti cupiatque in omnibus suis ordinibus altissimo Domino famulari, a nonnullis tamen simplicibus et iurisignaris ac ipsius exponentis forsan emulis asseritur ipsum propter premissa homicidii reatum incurrisse et irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse et propterea in suis ordinibus ministrare non posse. Ad ora talium et aliorum sibi super hoc in futurum forsan obloqui volentium emulorum obstruenda supplicat dictus exponens, quatenus ipsum premissorum occasione nullum homicidii reatum incurrisse nullamque irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam contraxisse sed premissis non obstantibus in omnibus suis ordinibus libere et licite alio sibi non obstante canonico ministrare posse declarari mandare misericorditer dignemini ut in forma. Fiat ut infra. Petrus Tirasonensis regens. Comittatur ordinario et, si vocatis vocandis sibi constiterit, quod exponens vim vi repellendo et se deffendendo aliter fugere seu mortem evadere non valens vulneraverit, ut prefertur, et de aliis expositis, declaret, ut petitur.

Extratext

Övre marg.: Rome apud Sanctum Petrum

Vänster marg.: Narnie xv Kalendas Septembris

Höger marg.: Stregnensis diocesis

Tryckt
Litteratur och kommentar

APS Poen.; se tryck för textkritiska noteringar och detaljer kring suppleringar m.m.

Senast ändrad

2015-06-05



Kommentera post/rapportera fel