SDHK-nr: 150

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
0864  maj  31*
 
Innehåll

Påven Nicolaus I stadfäster ärkebiskop Ansgar av Hamburg såsom ärkebiskop och missionär hos svenskar, danskar, slaver (vender) och övriga nordiska folk, och befaller med undanröjande av den kölnske ärkebiskopens myndighet att det bremska stiftet skall vara förenat med det hamburgska ärkestiftet till ett stift, varvid ärkebiskopstiteln alltid åtföljer Hamburg, och dess innehavare tillika är ärkebiskop över de nordiska länderna.

Språk

latin

Källor
  • Eftermedeltida avskrifter: Örnhielm: Bull. I p. 25-29 (?)
Brevtext

nicolaus Episcopus, servus servorum Dei, omnibus fidelibus sancte Dei Ecclesiae praesentis scilicet temporis et futuri(55) salutem et Apostolicam benedictionem. Quisquis Dominum et Redemtorem nostrum Jesum Christum de sinu Patris, ad terram, pro demonstranda cordibus hominum vera & certa fide descendisse non dubitat, profecto non ignorat, omnes, qui ejusdem fidei per gratiam ipsius participes facti sunt & precipue Nos, qui per primum tante virtutis Ministrum locum precipuum tenemus(56) hominibus debere lucrandis insistere & per universas gentes verbi semina serere & solatio* serentibus ministrare. Nunc autem, quia Ludovicus sublimissimus Rex per Salomonem venerabilem Episcopum Civitatis Constantie nostro studuit Apostolatui intimare, quod pie memorie Ludowicus Imperator genitor suus, quendam Monachum, nomine Anscharium de monasterio Corbeja tulisset & collocasset eum juxta Albiam fluvium in confinibus Danorum & Slavorum, Saxonumque(57) in castello Hammaburg inter duos Episcopatus Bremon(58) & Verden(59) , de quibus tollens Ecclesias & decimas ad sustentationem provehendi caussa praefati(60) Episcopi Clericorumque ejus condonasset in predicto loco annuente, ac solemnia sedis Apostolicae priuilegia prebente predecessore nostro beate memorie Papa Gregorio, cujus etiam auctoritate in supradicto Nordalbingorum populo sedes constituta est Archiepiscopalis in castello superius memorato Hammaburg; & in eadem quoque sede Archiepiscopus, accepto a sede Apostolica pallio, primus est ordinatus Ansgarius, cui a prefato Pontifice delegata est cura seminandi verbum Dei & animas lucrandi Deo, cujus delegationis & auctoritatis & Pallii acceptionis pagina nobis est a praefato filio nostro Ludovico Rege per jam dictum Salomonem sanctissimum Episcopum destinata, juxta morem sancte Romane Ecclesie ebullata; per cujus tenorem pagine hec ita fuisse comperimus, sicut pietas nobis jam prefati Regis per fidelem virum Salomonem scilicet Episcopum intimavit. Unde nos vestigia tanti Pontificis & Praedecessoris nostri sequentes Gregorii, omnemque ibi(6l) Deo dignam statutam providentiam agnoscentes, magnorum Principum votum, Ludovici videlicet dive recordationis Augusti, & equivoci ejus filii excellentissimi Regis, tam hujus Apostolice auctoritatis precepto, quam etiam Pallii datione, more Predecessorum nostrorum(62) roborare decrevimus. Quatenus tanta fundatus auctoritate prenominatus Ansgarius, primus Nordalbingorum Episcopus, & post ipsum successores ejus lucrandis plebibus insistentes, adversus tentamenta diaboli validiores existant; ipsumque filium nostrum jam dictum Ansgarium(63) in omnibus circumquaque Gentibus Sueorum(64) sive Danorum, nec non etiam Slavorum vel in ceteris, ubicunque illis in partibus constitutis divina pietas ostium aperuerit, publicam Evangelizandi tribuimus potestatem &(65) auctoritatem, ipsamque sedem Nordalbingorum Hammaburg dictam, in honorem sancti Salvatoris ejusque(66) intemerate genetricis, semper virginis, Marie consecratam, Archiepiscopalem decernimus deinceps esse(67) . Atque, ut strenui praedicatoris Episcopi post decessum(68) crebro dicti Ansgarii Archiepiscopi, persona, tantoque officio apta eligatur semper successio, sub divini judicii obtestatione statuimus. Verum, quia Karolus Rex, saepe dicti Regis frater(69) post decessum(70) Imperatoris, patris sui, pie memorie Ludovici I abstulit a prenominato(71) loco, qui dicitur Hammaburg Monasterium, quod appellatur Turholt, utpote quod post partitionem inter fratres suos, in Regno suo conjacere videbatur, situm in Occidentali Francia, quod illic genitor suus ad supplementum & victum Episcopo & Clerisis ejus dederat; coepere, sicut fertur, omnes Ministri altaris recedere, deficientibus quippe necessariis sumtibus, ab ipsis recesserunt gentibus, & eadem ad Gentes Legatio, per hujusmodi factum defecit, ipsaque Metropolis Hammaburg(72) deserta facta est. Igitur dum haec agerentur mortuus est Dioeceseos(73) Episcopus, quae huic contigua esse dicitur: cumque sepe dictus Rex & hanc Dioecesin vacantem & illam novellam constitutionem cerneret(74) deficientem, insuper utramque(75) hanc Ecclesiam, Dei permitente occulto judicio, per barbarorum sevitiam admodum attenuatam, querere cepit, qualiter predicta Bremensis Ecclesia, novelle dicte Archiepiscopali(76) uniretur, ac subderetur sedi, nostro hoc votum roborante decreto: unde per sepe(77) nominatum venerabilem(78) Missum, Salomonem videlicet Constantie civitatis Episcopum, nobis hoc relatum est(79) confirmandum ac postulatum est nostra auctoritate roborandum. Nos igitur subtili perpendentes examine animadvertimus(80) propter instantem necessitatem & animarum lucra in gentibus demonstrata, utile fore. Omnia(81) , quae proficua Ecclesie probantur existere, & divinis non resultant preceptionibus licita & facienda esse non dubitavimus(82) maxime in tam novelle Christianitatis plantatione, in qua varii eventus solent contingere. Quamobrem auctoritate(83) omnipotentis Dei, & beatorum Apostolorum Petri et Pauli, & hoc nostro decreto, decreuimus(84) secundum Reverendissimi Regis(85) Ludovici votum, ipsas predictas dioeceses Hammaburgensem, Bremensem scilicet, &(86) non deinceps ((duas)) sed unam esse & vocari, subdique sedi, que predecessoris nostri decreto Archiepiscopali est munere sublimata, restituta duntaxat de Bremensis Ecclesie rebus Episcopatui Werdensi parte inde(87) ablata. Nullus vero Archiepiscopus Coloniensis ullam(88) sibi deinceps in eadem dioecesi vindicet potestatem(89) . Quinimo & ipsi(90) & omnibus omnino suademus vere religionis cultoribus, ut sacra hac legatione fungentibus adjutorio & solatio sint, quatenus gratia hujus beneficii plenam mercedem recipere mereantur ab eo, qui dixit: Ite, docete omnes gentes, & quicunque receperit vos, me recipit. Itaque omnia a dilecto filio nostro Rege* Ludovico ad hoc Deo dignum officium deputata, nostra etiam, pia ejus vota, auctoritate firmamus. Et quia casus praeteritorum cautos nos faciunt in futurum, omnem quoque adversantem vel contradicentem atque(91) nostris his studiis quolibet modo** insidiantem, anathematis mucrone percutimus, atque perpetue ultionis reum diabolica sorte damnamus: ut culmen Apostolicum more praedecessorum nostrorum, causamque Dei pio(92) affectu zelantes, ab adversis hinc inde partibus tutius muniamus. Et quia te, charissime fili Ansgari, divina Clementia nova in sede primum disposuit esse Archiepiscopum, nosque pallium tibi, ad missarum solennia celebrandra, tribuimus, quod tibi in diebus tuis, uti & Ecclesiae tuae perpetuo statu manentibus privilegiis, uti largimur, Idcirco(93) hujus indumenti honor morum vivacitate* servandus est. Si ergo pastores ovium, sole geluque pro gregis sui custodia, ne qua ex eis aut errando pereat, aut ferinis lanienda morsibus rapiatur(94) , oculis semper vigilantibus circumspectans, quanto sudore quantaque cura debeamus esse pervigiles nos, qui Pastores animarum dicimur, attendamus & ne susceptum officium in terrenis negotiis aliquanto implicare debeas(95) admonemus. Vita itaque tua filiis tuis sit via, in ipsa, si qua tortitudo(96) illis inest, dirigant: in ea, quod imitentur, adspiciant, in ipsa semper(97) considerando, proficiant, ut tuum post Deum videatur bonum, quod vixerint. Cor ergo tuum neque prospera, que temporaliter blandiuntur, extollant, neque adversa dejiciant: districtum mali cognoscant, pium benevoli ((sentiant)), insontem apud te ((culpabilem)) malitia aliena non faciat, reum gratia non excuset, viduis ac pupillis in juste oppressis defensio tua subveniat. Ecce, frater charissime, inter multa alia ista sunt sacerdotii, ista sunt pallii, que si studiose servaveris, quod foris accepisse ostenderis, intus habebis. Veruntamen** ista omnia superius annexa ab Apostolica sede Beatitudini tue indulta cognosce(98) , si a fide & decretis sancte Catholice & Apostolice Romane Ecclesie in nullo penitus deviaveris(99) . Quod si a fide & institutis aut sanctionibus te tanto sublimitatis (100) honore sedis Apostolice declinare studiose presumseris, his nostris tibi collatis careas beneficiis. Porro te pallio uti, non nisi more sedis concedimus Apostolice, scilicet, ut successores tui, per semetipsos vel per Legatos suos & scriptum(1) , fidem nobiscum tenere, ac sanctas sex Synodos recipere, atque decreta omnium Romane sedis Presulum, & epistolas, que sibi delata fuerint, venerabiliter observare atque perficere omnibus diebus suis scripto se & juramento profiteatur. Scriptum per manum Zacharie(2) Notarii Sancte Romane Ecclesie, in mense majo, indictione VI(3) . Bene valete. Date pridie Calendas Junii per manum Tiberii Primicerii sancte sedis Apostolice(4) .

Tryckt
    DS 6 se pdf av tryck
    ST I:1 nr 8
    N. Staphorst, Historia Ecclesiae Hamburgensis Diplomatica (Hamburg 1723), p. 39
Tryckt regest
    W. Seegrün, Das Erzbistum Hamburg in seinen älteren Papsturkunden (1976), s. 6
Litteratur och kommentar

Jfr äv. Seegrün, op. cit., s. 102.

Jfr 8460400.

Senast ändrad

2015-06-05


*Datumkommentar:  årtal ändrat fr. DS:s 858



    Kommentera post/rapportera fel