SDHK-nr: 3118

Significat Sanctitati Vestre in primis Nicolaus Sigvasti dudum Collector denarii Sancti Petri, et fructuum primi anni in Regno Swetie, quod denarius Sancti Petri, qui alias census Romanus in illis partibus appellatur, prout haberi potuit, et in quanto numero ipsum integraliter attulit, et vestre Camere assignavit, sed quia duo sunt ibidem Episcopatus, videlicet Stregenensis et Arosiensis, de quibus non potuit habere nisi dimidium denarium usualem Episcopis pretendentibus, quod ipsorum Ecclesie plus exsolvere non consueverant ab antiquo, nec Archiepiscopus et nos Capitulum per legittimas probaciones ipsos poteramus ad maiora compellere, Recepimus quod habere potuimus illa vice, sub hac videlicet condicione et protestacione premissis, quod si vos de tali medietate contentamini contentamur et nos, sin autem; nec nos. Sed quoniam in tali exsolucione fraudem reputamus factam legi, et sedem apostolicam lesam in tanto, quod esse non debet, presertim cum tantum levent, a Laicis illarum Dyocesum [d.v.s.: -ium], quantum alii qui integrum denarium exhibent. Rogamus quod vel ipsos pro quiuis teneatis pro taliter assignatis, vel mandetis eosdem coherceri usque ad satisfactionem condignam de sic iniuste retentis et negatis, potissime quia licet tam pauca summa modicum quid supplementum conferat apostolico erario, dissimulandum tamen non estimo, si ei vel in modico derogetur, et quia simile inveni in Dacia, scilicet quod a rusticis solvitur, et per presbiteros parochiales colligitur, collectusque defertur ad Ecclesias Cathedrales, licet quidam eum negent Ecclesie Romane deberi, et ipsum ad usus alios transtulerunt, pro eo, quod a longo tempore per Romanam Ecclesiam non est petitus, non possum transire sub silencio, quin quod inveni vestre insinuem Sanctitati, et scio quod in Lundensi et Roskildensi Dyocesibus solvuntur tres obuli, quorum unum levant Fratres Hospitalis Sancti Joannis, et duo prout audivi pro vero, a veridicis, Ecclesie Romane debentur, et similiter nobiscum fratres predicti partem levant, consueverunt enim illa tria Regna in talibus ad similia iudicari.Noverit insuper Sanctitas vestra quod remanet adhuc in eodem Regno denarius Beati Petri collectus de quinque annis proxime preteritis.Jtem noverit Sanctitas Vestra, quod decime terre Sancte indicte in Concilio Viennensi per felicis recordacionis Clementem Papam Predecessorem vestrum collecte sunt, et servantur in moneta usuali, quia aliquod de hiis adhuc mandatum non venerat nec possunt subito utiliter commutari, quia caristia auri et argenti est ibi, sed modo precipue propter guerrarum commociones omnia devastantes, que ibi sevierant multis annis, nec adhuc proh dolor sunt sedate, imo ab intus periculosius excitate, et ideo de ipsarum commutacione et deportacione maior difficultas ingeritur precipue quia Rex terre puer est, et principes communiter dominantur, incedentes singuli in multitudine nimis gravi, et ex hoc plurimum vacillat Regni gubernaculum, nec Prelati aliquam ibidem iurisdictionem obtinent temporalem, et multi nobiles sunt egentes, ac propter guerras ad insidiandum et rapiendum expositi iugiter et parati, presertim quia pluries prelatos et Capitula molestaverant petentes de hiis mutuum sibi fieri, et hoc eis exstiterit denegatum. Quare ad extraendum huiusmodi ad presens illa videtur via commodior, ut quibusdam videlicet tribus prelatis, Archiepiscopo, et duobus eius suffraganeis Lincopensi scilicet et Skarensi Episcopis, ac aliquibus valentibus, et fidedignis personis ecclesiasticis, que amicorum maiorum assistencia [d.v.s.: -am] habeant, et mercatorum noticiam diciorum tam intra, quam extra Regnum, huiusmodi Commutacio et deportacio secreciori modo quo fieri poterit demandetur. Hec idcirco dixi, quia didici quod velletis de hiis integraliter informari. Ad hec significat, quod fructus primi anni beneficiorum vacancium pro vestra Camera sunt collecti in moneta terre, et ut verius intellexi sicut ordinaveram et mandaveram pro parte maiori licet non in toto in res utiles commutati, ibique mandatum vestrum expectant (!), de quorum deportacione nichil mihi occurrit utilius, quam quod de Decimis est predictum.Jtem quia Jncole Regni Swetie frequenter invaduntur, et atrociter occiduntur a cirumsedentibus ipsos Rutenis, Scismaticis et Paganis, magni foret meriti, si eos vestra Beatitudo misericorditer respiceret, et contra hostes fidei, armis, et donis spiritualibus premuniret, indulgenciis videlicet et remissionibus peccatorum tanquam premiis illectivis animando et hortando eosdem, quod guerris, oppressionibus, et bellis intestinis sopitis et sedatis, vires probitatum suarum more progenitorum suorum, quorum multi ab olim in illis partibus pro fide diversis et atrocibus suppliciis obierunt feliciter, ut speratur, exerceant unanimiter et viriliter contra ipsos, Placeat igitur Sanctitati Vestre ipsos consolabiliter inducere exhortacione salubri ad hoc ipsum, more felicis recordacionis Alexandri III Predecessoris vestri, qui se ibi contra huiusmodo [d.v.s.: -di] invasores pro fidei et Regni defensione exponentibus concessit eandem indulgenciam, quam consequi potuissent, si ultra mare in Sancte Terre subsidium transivissent. Ex premissis ut arbitror habetur occasio scribendi Regni Gubernatoribus, Clericis, et Laicis, qui nunc regnant.Jtem in Regno Swecie nulla sunt annalia, nec beneficia vacancia per constitucionem Execrabilis. Ad hec scribendum videtur dominis Archiepiscopo Vpsalensi Lincopensi et Skarensi Episcopis, ad quos in presenciarum maior habetur respectus, quod quoniam ad vos spectat statui Regni illius, ut nunc magis pacifico, paterna sollicitudine providere, presertim quia mox nt Rex, et Jncole Regni eiusdem colla sua iugo fidei submiserunt, se ipsos constituerunt Sedis Apostolice Censuales, censum qui dicitur denarius Beati Petri de foco quolibet annis singulis exolvendo (!), sicut hoc claret per litteras Alexandri III Predecessoris vestri, ipsi vestra auctoritate de omnibus que statum Regni [d.v.s.: Regis] dudum electi, et Regni sui, ac Rempublicam tangunt quomodolibet se continue et efficaciter intromittant, ita quod iura ipsius Reipublice in spiritualibus et temporalibus non ledantur. Sperat enim quod ad acquirendum dominium Regni illius pro Romana Ecclesia ista erit via oportuna magis modo, quam unquam prius, ob hanc causam adduxit littere Alexandri III. transcriptum, quod hic assuitur, quam dignemini sub vestro nomine renovare, sicut supplicat Archiepiscopus supradictus. Ad hec supplicat N. [d.v.s.: Nicolaus Sigvasti] quatenus omnibus causa devocionis accedentibus ad predictam Ecclesiam Lincopensem in quatuor festivitatibus Beate Marie precipuis, ac Cene Dominice, nec non Beatorum Apostolorum Petri et Pauli Patronorurn eiusdem, ac die dedicacionis eiusdem et infra Octavam festivitatum earumdem unius anni, et XL dierum indulgenciam concedatis.Jtem supplicat quatenus consimilem graciam concedere velitis omnibus cum devocione accedentibus ad Ecclesiam Skarensem diebus supradictis, et infra eorum Octavas, que quidem Ecclesia est beate Marie vocabulo insignita. Moveat ad hec, et alia graciosa vestram Sanctitatem, quod Canonici Skarensis Ecclesie predicte, cum dudum ex mandato . . Archiepiscopi et Capituli Vpsalensis denarium Sancti Petri ad Vpsalensem Ecclesiam deferrent assignandum eisdem, fuerunt statim ante quam duas Leucas peregissent summa totali quam ferebant, et rebus aliis ac equis in itinere spoliati, quos nichilominus parcat Deus, induxi, vel verius coegi ego Nicolaus, quod summam eamdem per se, et Clerum, ac Ecclesiam dicte Diocesis in integrum resarcirent, quod et ipsi sicut comune (!) obediencie filii devote fecerunt. Ad hec Pater Sanctissime ut Nuncii per Beatitudinem vestram in posterum mittendi ad supradictas partes pro negociis dicte Sedis reddantur omnibus graciosi, et nt eadem negocia felicius prosperentur, ad concedendum ipsis gracias infrascriptas dignemini vestre munificencie dexteram benignius aperire.Videlicet, nt iidem Nuncii in Sacerdocio constituti audire valeant confessiones personarum illarum parcium, ad quas mittentur, et per quas transitum fecerint, eundo, morando et redeundo, et eis illam remissionem impendere, quam ipse persone consequerentur a penitenciariis vestris saltem inferioribus, ad Sedem Apostolicam personaliter venientes, et nichilominus personas easdem a quibuscumque sentenciis excommunicacionis absolvere, et cum eis si Clerici fuerint super irregularitatibus dispensare.Jtem quod ubi eos continget Missarum solennia celebrare, vel proponere verbum Dei, possint aliquam indulgenciam celebracioni, vel proposicioni huiusmodi presentibus graciose concedere, de qua vestre Sanctitatis clemencia duxerit ordinandum.Jtem ut nobilibus et potentibus quorum auxilio et favore contra prosecucionem negociorum huiusmodi indigere noscuntur, graciosos se reddere valeant et acceptos, faciendi, recipiendi singulas personas, videlicet predictorum nobilium et potentum filios Clericos in singulis Ecclesiis, Cathedralibus dumtaxat exceptis in canonicos et in fratres, ipsisque de prebendis singulis providere, Puellas vero litteratas singulas in singulis Monasteriis ad certum numerum in Monachas et Sorores ipsisque Monachalem habitum exhiberi, et contra prefatis Nunciis concedere dignemini facultatem cum omnibus clausulis oportunis.Jtem quod beneficia ecclesiastica eciam si dignitates, personatus, vel officia cum cura, vel sine cura fuerint, virtute constitucionis vestre, que incipit Execrabilis vacancia, ac illa quorum callacio per lapsum temporis secundum Lateranensis statuta concilii est ad Sedem apostolicam devoluta, persosonis ydoneis auctoritate vestra conferre valeant, et nichilominus de beneficiis vacantibus de iure, vel de facto modo simili provideri plenam et liberam concedere dignemini facultatem in partibus supradictis.Jtem quod cuilibet Nunciorum predictorum aliquem virum potentem et fame probate illarum parcium, ad quas Nuncius ipse mittetur, cuius consilio et auxilio dirigi valeat, velitis adiungere, ut in prosecucione negociorum huiusmodi feliciter prosperetur.Jtem quia dicti Nuncij circa expedicionem negociorum predictorum, Magnatum parcium predictarum, ope auxilio et favore noscuntur necessario indigere ipsis, ut magnates ipsos, eo sibi favorabiliores habere valeant, quo se ipsis possint magis reddere graciosos, Nunciis eisdem, nt cum dictis Magnatibus in quarto consanguinitatis gradu matrimonialiter coniunctis, aut eciam coniungendis auctoritate vestra licite dispensare valeant, saltem ad certum per vos taxandum numerum, liberam concedere dignemini facultatem, prolem susceptam, aut suscipiendam ab eisdem legitimam decernendo.Jnsinuat Beatitudini vestre Archiepiscopus Wpsalensis, quod cum privilegia Ecclesie sue paucioribus diebus quam expressis in glosa ordinaria Capituli, scilicet ad honorem, pallei tribuant ei usum, sibi in Ecclesie sue indulgere dignemini, ut diebus eisdem, ac festis annuis Beatorum Erici Regis et Martiris, Nicholai quoque et Katerine que devote sua Ecclesia sollempnizare consuevit uti possit in posterum palleo memorato.Jtem supplicat quatenus accedentibus ad suam Wpsalensem Ecclesiam causa devocionis in Cena Domini, et quatuor festivitatibus Beate Marie precipuis, nec non in festis Beatorum Martirum Laurencii et Errici (!) Patronorum ipsius Ecclesie Wpsalensis ac eciam in Anniversariis dedicacionis sue diebus, et insimul eorum Octavis unius anni, et XL. dierum, vel amplius, sicut placet indulcenciam concedere dignemini graciose. Et quia dicta Wpsalensis Ecclesia de novo construitur opere plurimum sumptuoso supplicat quod omnibus ad ipsius fabricam manum cum devocione porrigentibus adiutricem consimilem indulgenciam quociens hoc fecerint concedatis.Jtem cum terra Swetie sit diffusa et rarius habitata adeo quod iterantes per dietam sepius non inveniunt Ecclesiam in qua possint dicere, vel audire divina, supplicant Archiepiscopus et Suffraganei sui, ut eis in eorum Ecclesiis indulgere dignemini, quatenus singuli Canonici in Sacerdocio constituti Altare possint habere viaticum, et in eo ubicumque per terram eamdem transierunt, locis videlicet congruis celebrare, et coram se facere celebrari.Jtem significat Sanctitati Vestre Archiepiscopus Vpsalensis, et eius suffraganei in Regno Swetie, quod propter tenuitatem suorum reddituum oportet eos sustentacioni [d.v.s.: -nem] pro maiori parte recipere a visitacionibus subditorum, unde contingit de antiqua consuetudine immo abusu pocius quod quamvis ipsi cum ad visitaciones ipsas descendunt evectionum numero Lateranensis Concilij sint contenti, unde [d.v.s.: tamen?] milites et armigeri hovales nuncupati ad eos in magna multitudine confluunt, quos de premissa consuetudine non possunt sine gravi scandalo evitare, sicque fit, quod evectionum ipsarum excrescentibus, et multiplicatis propterea numeris, et eisdem Archiepiscopo et suffraganeis nequeuntibus ipsis militibus et armigeris de propriis facultatibus providere, adeo Ecclesie et persone ecclesiastice visitate gravantur, quod dum longi temporis victum brevis hora consumpserit, remanent in longius obligate. Cum igitur talis consuetudo inibi pro lege servata nequeat extirpari, eis indulgere dignemini, ut quamvis [d.v.s.: quavis] constitucione contraria non obstante, possint eorum singuli per ydoneam vel ydoneas personas huiusmodi visitacionis officium exercere, et nichilominus annis singulis ab universis Ecclesiis, in quibus per duas noctes procuraciones racione visitacionis eiusdem consueverunt recipere, duos florenos de florencia, vel eorum valorem. Ab illis vero qui pro una nocte unicam ipsius procuracioni impendunt, unum florenum auri percipere valeant, et taliter visitatos ad hoc per se, vel par alium, seu alios per censuram ecclesiasticam auctoritate vestra, sublato appellacionis obstaculo cohercere. Proviso quod pro eis visitantes dum visitant septem evectionibus sint contenti, et si eas excesserint excommunicacionis sentenciam incurrant ipso facto, nisi tales pro ipsis visitantes de proprio eorumdem satisfacere velint, pro illis qui ad ipsos concurrerint taliter visitantes. Ex hiis siquidem Pater Sanctissime plurima bona provenient, et Episcopi, ac Ecclesiarum Cathedralium Canonici in eorum Ecclesiis, ad divini cultus augmentum frequencius residebunt, sicque fiet quod evagaciones multipliciter vitabuntur, et insolencie plurimum compescentur.Jtem quia statim cum Rex vel Principes Regni Swetie quamcumque leviter offendantur retractant et revocant omnem ecclesiasticam libertatem, et partem decimarum, que olim consueverat decima pauperum appellari, super qua parte tanquam fundamento edificium fabrice Ecclesie Wpsalensis consurgit, et sunt in ea fundate prebende Canonicorum in [d.v.s.: et sustentacio?] pauperum studencium Parisiis quasi [d.v.s.: quas?] omnes inhibent eis dari, ob quam inhibicionem dicti Capitulum et Ecclesia omnibus libertatibus ecclesiasticis iam infra viginti unum annos per integros novem annos totaliter caruerunt. Jta eciam quod propter defectum sustentacionis cogebantur ipsi Canonici ecclesiam Cathedralem quasi desolatam relinquere, et apud alias rurales et parrochiales Ecclesias residere. Supplicat devotissime Sanctitati vestre Archiepiscopus predictus, quod privilegia felicis recordacionis Regis magni et filii sui Birgheri quondam Regis Svetie super iuribus, libertatibus, et decimis supradictis Wpsalensi Ecclesie et personis ecclesiasticis Regni eiusdem indulta et concessa, quorum quidem originalia cum sigillis eorumdem in curia vestre Sanctitatis existunt, ad presens dignemini ex certa sciencia, et insertis de verbo ad verbum vestris litteris apostolicis tenoribus eorumdem, perpetuo confirmare, et nichilominus auctoritate apostolica declarare, omnes et singulos qui contra Ecclesiasticam libertatem tam in dictis privilegiis expressam, quam aliis quibuscumque fecerunt, vel facient in futurum, seu qui in hoc prestiterunt vel prestabunt in posterum consilium, auxilium, vel favorem, nisi moniti infra tempus per Sanctitatem vestram moderandum ab huiusmodi totaliter destiterint, et passis iniuriam satisfecerint cum effectu, excommunicacionis sentenciam incurrisse vel incurrere in posterum ipso facto quocienscumque contra predictam venerint libertatem. Ex uberioris dono gracie eidem Svveciane Ecclesie concedentes, quod huiusmodi non possint nisi a Sede apostolica, ab excommunicacione predicta absolucionis beneficium optinere. Proviso quod Conservatores privilegiorum Ecclesie Svveciane quociens requisiti fuerint a taliter oppressis transgressores, iniuriatores, ac violatores huiusmodi libertatis Ecclesiastice canonica monicione premissa excommunicatos pupplice denuncient, et faciant usque ad satisfactionem condignam tamquam excommunicatos ab omnibus evitari. Quod si secus presumpserint excommunicacionis sentenciam incurrisse se noverint ipso facto, a qua similiter preter quam in mortis articulo non possint absolvi, absque mandato Sedis apostolice speciali. Alias autem libertas ecclesiastica in illis partibus plane succumbet, et penitus confundetur.Jtem supplicat Archiepiscopus Wpsalensis predictus quatenus privilegium felicis recondacionis Alexandri III Predecessoris vestri concessum pie Archiepiscopo Wpsalensi et eius suffraganeis, cuius transcriptum sub manu publica in curia vestre Sanctitatis existit, de verbo ad verbum ipsis et eorum Ecclesiis inserto tenore dignemini ex certa sciencia innovare, vel eciam aliud consimile in effectu de novo concedere. Adicientes de gracia speciali, quod in casibus quibus virtute privilegii eiusdem dicti Archiepiscopus et Suffraganei absolvere possint eciam Archiepiscopus ipse, vel eius Locumtenens in spiritualibus super irregularitatibus sic contractis propter nimiam locorum distanciam, auctoritate Sacrosancte Sedis vestre misericorditer dispensare, quociens fuerit oportunum.Jtem cum Fratres Ordinis Predicatorum in terris illis sint perutiles Ecclesie Sancte Dei, et cum de loco ad locum se transferunt non inveniunt propter vastitatem silvarum, aquarum impedimenta, caristiam et guerras, sepe inibi contingentes, cibaria eis congrua iuxta dicti ordinis instituta, quin imo in multis locis pauperrimis, eis frequencius panis ordaceus pro cibo, eciam sine cervisia propinatur. Supplicat quatenus negocio fidei succrescendo indulgere dignemini, ut dicti fratres, ne propter penuriam ibi deficiant, cum sic se transferunt, omnibus cibariis illius temporis qualitati congruentibus libere vesci possint, prout videtur Sacrum Evangelium predicantibus indulgere.Jtem dignemini concedere, quod dicti fratres cum Archiepiscopo, et suis Suffraganeis, nec non aliis personis ecclesiasticis in dignitatibus constitutis, videlicet Archidyaconis, Prepositis, et Decanis qui dumtaxat sunt decem in toto Regno cibariis communibus uti possint congruentibus temporis qualitati.Jtem cum idioma illorum trium Regnorum Dacie scilicet Swecie, et Norwegie adeo sit ab omni alio ydeomate extraneum et distinctum, quod nec ab Alamannis possit intelligi eciam in communibus, nec venientes de illis partibus ad curiam possunt quoquo modo, nisi per interpretes, ut plurimum minus providos confiteri, qui eciam ut sepius vix inveniuntur, et ideo pluries coguntur vel defectuose nimis confiteri, vel eciam sine confessione redire de fonte misericordie, tamquam de venia desperati. Supplicat predictus Archiepiscopus et Suffraganei sui humiliter et devote quatenus animarum saluti paterne consulendo, regnis predictis providere dignemini, de penitenciario illius lingue, sicut habere consueverant ab antiquo, et illi sicut aliis Vestre Sanctitatis penitenciariis stipendia ministrare.Jtem supplicat quod hee peticiones transeant absque alia lectione.