SDHK-nr: 40418

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
1422  februari  13*
Utfärdandeort
Rom 
Innehåll

Påven Martin V har inhämtat i reglerna för S:t Augustinus’ Salvatorsorden, under regeln och konstitutionerna för den heliga Birgittas orden, att kloster som grundas och byggs som bostad åt bröder och systrar inom samma inhägnad (septa) bör vara dubbla (duplicia), och några sådana kloster av denna orden finns på olika ställen. Höga kostnader krävs för att bygga och underhålla dubbelkloster, och de kristna, som efter förmåga understödjer enkelkloster (simplicia), minskar sina fromma gåvor till dubbelklostren, där bröder och systrar har enskilda bostäder men inom samma ”septa”. Alltså bemyndigar påven alla bröder och systrar av birigittinorden att lämna dubbelklostren och, skilda från varandra, bygga eller överta enkelkloster på lämplig plats, etc.

Språk

latin

Källor
  • Medeltida avskrifter: Archivio d. Arcispedale di S. Maria Nuova. Carte del Monastero del Paradiso, vol. 247, f. 85-90 och 40-41v, Archivio di Stato, Florens
Brevtext

Martinus episcopus seruus seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. Ad exequendum pastoralis officii debitum vigilantibus studiis intendentes circa statum ordinum et monasteriorum quorumlibet aciem nostre considerationis extendimus et pro ipsorum profectibus prout utilius fore conspicimus opem et operam impendimus efficaces sed ea propensius cura nos urget ut persone sub religionis habitu vacantes studio pie vite eo prouidentiori studio gubernentur quo cordium scrutator almificus nichil in eis inueniens nota dignum acceptiores eas sibi faciat. Cum itaque sicut accepimus ex regularibus institutis ordinis sancti Augustini sancti saluatoris nuncupati sub regula et secundum constitutiones et instituta sancte Brigide fundati et instituti et per sedem apostolicam approbati inter alia caueatur expresse ut monasteria huiusmodi ordinis fundanda et construenda pro habitatione fratrum et sororum infra eadem septa sub diuersis tamen clausuris debeant esse duplicia et nonnulla monasteria dicti ordinis iam in diuersis partibus sint ut prefertur duplicia ordinata. Nos quorum interest de statu ordinum et monasteriorum omnium ac salute personarum in illis degentium solicite cogitare attendentes quod propter excessiuas expensas que in fundatione huiusmodi monasteriorum duplicium illorumque conseruatione et debita manutentione occurrunt multorum christifidelium qui pro fratribus vel sororibus monasteria simplicia iuxta datas sibi a Domino facultates fundare vel construere vellent pia deuotio refrigescit dictusque ordo qui alias in spiritualibus et temporalibus Domino dante floreret non potest suscipere incrementa quodque ex commercio et conuersatione huiusmodi fratrum et sororum infra eadem septa licet sub diuersis clausuris inhabitantium multorum exinde possent conscientie perturbari animarum pericula incurrere et scandala prouenire Cupientes quoque huiusmodi scandalis et periculis quantum cum Deo possumus obuiare utque dictus ordo prospera in eisdem spiritualibus et temporalibus suscipiat incrementa et ex fundatione huiusmodi monasteriorum simplicium diuinus cultus et deuotio fidelium conseruentur et crescant in dies motu proprio non ad alicuius super hoc nobis oblate petitionis instantiam sed de nostra pia intentione et mera voluntate ex nunc uniuersis fratribus et sororibus dicti ordinis presentibus et futuris ecclesias monasteria seu loca quecunque secularia vel regularia seu etiam laicalia eis pia largitione fidelium seu alias quomodolibet concedenda recipiendi illaque ad monasteria simplicia et clausuras alias tamen iuxta dicti ordinis instituta pro fratribus tantum vel sororibus dumtaxat reducendi et ordinandi ipsisque fratribus et sororibus ac aliis quibuscunque fidelibus monasteria de nouo in locis tamen ad id congruentibus et honestis ut prefertur simplicia tantummodo pro fratribus vel sororibus separatim alias tamen secundum instituta predicta cum ecclesiis campanilibus campanis cimiteriis claustris ortis ortaliciis clausuris et aliis necessariis officinis construendi et erigendi parrochialium et aliarum quarumcunque ecclesiarum iuribus semper saluis plenam et liberam concedimus auctoritate apostolica facultatem et ne quis monasteria duplicia deinceps de nouo construere quouismodo presumat nec alicui virorum seu fratrum in duplicia iam constructa intrare de cetero nec professionem facere liceat harum serie districtius inhibemus mandantes ac decernentes expressim ut quilibet loci ordinarius si unum huiusmodi monasterium duplex sit in sua diocesi illo mulieribus relicto et assignato cogat fratres aliud monasterium simplex construere vel constructum recipere. Si vero plura duplicia huiusmodi esse noscantur separentur viri a mulieribus et in aliis monasteriis viri in aliis vero mulieres prout ordinarius ipse utrique sexui salubrius esse conspexerit collocentur res vero quas habent communes secundum iura eis competentia distribuantur. Ceterum ut dicti fratres et sorores eo deuotius possint altissimo famulari quo fuerint ab omni infestatione securi omnia monasteria et loca dicti ordinis necnon fratres et sorores ac personas degentes in illis imperpetuum illis dumtaxat quibus eadem beata Brigida ipsius ordinis fundatrix in suis regularibus institutis et constitutionibus expresse subiecit subicimus volumusque subesse et ab omni iurisdictione superioritate potestate et dominio cuiuscunque alterius quauis etiam apostolica auctoritate deputato eximimus et totaliter liberamus ac exemptos et exempta liberos et libera presentibus declaramus omnes excommunicationum suspensionum et interdicti sententias et processus quoscunque quasuis penas et sententias in se continentes quos et quas contra huiusmodi nostram liberationem et exemptionem promulgari contigerit vel haberi irritos et inanes et nullius firmitatis existere decernentes. Preterea uniuersis fratribus in eisdem monasteriis duplicibus commorantibus et ad monasteria siue loca recipienda vel erigenda de nouo ut prefertur simplicia siue recepta seu de nouo fundata pro quiete conscientie et ut securius Deo seruire valeant transire volentibus a superioribus huiusmodi monasteriorum duplicium unde recedere cupiunt petita tamen licet non obtenta licentia transeundi harum serie concedimus potestatem volentes quod si qui quauis auctoritate ipsos impediuerint vel inuitos detinuerint excommunicationis sententiam ipso facto incurrant a qua preterquam a Romano pontifice absolui nequeant nisi dumtaxat in mortis articulo constituti necnon fratribus ut fratres ad eorum simplicia monasteria de duplicibus transeuntes benigne recipiant et sincera in domino caritate pertractent ac de communibus eorum monasteriorum simplicium fructibus redditibus et prouentibus sicut aliis huiusmodi monasteriorum simplicium fratribus cum effectu respondeant districtius iniungentes. Et insuper fratribus et sororibus antedictis quibuslibet videlicet sigillatim postquam huiusmodi noua monasteria simplicia receperint seu de nouo construxerint ut prefertur patrem priorem vel abbatem seu priorissam abbatissam vel prelatam aliam quocunque nomine iuxta prefata instituta nuncupandum vel nuncupandam assumendi et eligendi de dicto ordine tantum per episcopum loci ordinarium iuxta huiusmodi instituta vel sedem apostolicam confirmandos similem auctoritate predicta concedimus facultatem eisdem nichilominus fratribus et sororibus qui in huiusmodi simplicibus monasteriis pro tempore residebunt ut omnibus et singulis priuilegiis indulgentiis prerogatiuis immunitatibus exemptionibus libertatibus honoribus gratiis et fauoribus eidem ordini a sede apostolica vel alias quomodocunque concessis vel imposterum concedendis uti et gaudere libere valeant auctoritate predicta de uberioris dono gratie concedentes constitutionibus et ordinationibus apostolicis et dicti ordinis in contrarium editis de quibus quorumque totis tenoribus specialem oporteat fieri in nostris literis mentionem et per que presentibus non expressa vel totaliter non inserta effectus earum impediri valeat quomodolibet vel differri necnon eiusdem ordinis consuetudinibus et statutis illis presertim quibus caueri dicitur quod monasteria pro fratribus et sororibus dicti ordinis debeant esse duplicia quodque nullus sub pena excommunicationis quam ipso facto incurrat contra eiusdem ordinis instituta per se vel alium concessionem gratiam vel indultum impetrare vel impetratis seu concessis uti quoquo modo presumat quibus quo ad premissa de certa nostra scientia derogantes fratres et sorores tam presentes quam posteros ac alios quoscunque monasteria simplicia de nouo recipientes vel construentes seu de duplicibus monasteriis ad simplicia transeuntes excommunicationis huiusmodi sententia non ligari sed illam nullatenus incurrere declaramus et decernimus per presentes ceterisque contrariis non obstantibus quibuscunque. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis inhibitionis mandati subiectionis exemptionis liberationis voluntatis derogationis declarationis et constitutionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Rome apud Sanctum Petrum idus februarii pontificatus nostri anno quinto.

Tryckt
    APS Cam. nr 1538 a
Litteratur och kommentar

H. Cnattingius, Studies in the order of St. Bridget (1963), s. 115-127

Senast ändrad

2015-06-05


*Datumkommentar:  felaktigt daterat 14220215 i APS Cam.



    Kommentera post/rapportera fel