SDHK-nr: 1427

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
1288  december  10
Utfärdandeort
Sigtuna 
Innehåll

Ragnhild Erlandsdotter, Magnus Gregerssons hustru, upprättar med sin makes godkännande och samtycke sitt testamente; först och främst stadfäster hon sin förre make Johan Karlssons testamente och förbinder sin son Folke att fullgöra detta, om så inte skulle vara gjort, när hon avlider. Vidare skänker hon till predikarbröderna i Sigtuna, hos vilka hon väljer sin gravplats bredvid sin förre make, sin gård *Lytislunda med lös och fast egendom samt det gods hon äger i Vittinge (båda i Överselö sn) på villkor att hennes söner kan köpa tillbaka nämnda gård inom ett år, varom inte bröderna därefter fritt kan sälja den till vem de vill, och dessutom till samma bröder sjön eller myren ”Musamyr” invid Sigtuna med alla tillhörigheter och därtill strömmen från nämnda myr till deras kvarn; vidare till olika kyrkor, kloster, hospital och privatpersoner penningsummor och jord, bl.a. 3 mark penningar till vart och ett av predikarbrödernas kloster i Västerås, Strängnäs, Skänninge, Skara, Lödöse, Kalmar, Visby och Finland liksom även till systrarna vid S:t Martin i Skänninge, 2 mark penningar till vart och ett av mindrebrödernas kloster i Östra Aros, Enköping, Stockholm, Nyköping, Söderköping, Skara och Visby, 10 mark silver till sin bror broder Israel, 2 mark penningar till vart och ett av munkklostren i Julita, Alvastra, Varnhem, Nydala och på Gotland (Roma kloster) samt till vart och ett av nunneklostren i Sko, Fogdö (Vårfruberga), Riseberga, Gudhem, Vreta, Askeby och på Gotland (Solberga), 2 mark penningar var till hospitalen i Eskilstuna och Enköping, 9 öresland och 1 örtugland i Husaby ”in aspu” (Aspö) till sin syster Margareta och 30 mark penningar till sin f.d. make Joan Karlssons dotter Ragnfrid. Till testamentsexekutorer förordnar hon sin make Magnus, sin son Folke, om han då är myndig, biskop Johannes i Åbo, sin bror Karl eller sin bror Israel, om Karl inte finns tillstädes, samt den dåvarande priorn i Sigtuna, och hon ålägger dessa att ta hand om avkastningen från hennes gårdar ”Winagarn” (Venngarn), ”Hyrn” (Hörn, Aspö sn, Selebo hd), ”Thullagarn” (Tullgarn) och ”Sochnadall” för att därmed lösa nämnda testamentsgåvor, intill dess detta är gjort. Vittnen är kung Magnus, Magnus Joansson, hennes make Magnus, Filip från ”Runby”, hennes bror Johan Ängel, Bengt Bosson, provinsialpriorn i Dacia broder Olof, priorn i Sigtuna broder Lars och hennes bror, broder Israel. Sigillanter: Kung Magnus av Sverige, utfärdarens make Magnus Gregersson, utfärdaren själv, utfärdarens bröder Israel, Joan Ängel och Karl, provinsialpriorn (i Dacia Olof) samt predikarbrödernas prior i Sigtuna.

Språk

latin

Källor
  • Original: Or. perg. RA 0101 bilder
  • Eftermedeltida avskrifter: Peringskiöld: E 29 (Test. Låd. A), E 33 (reg.)
Brevtext

Jn nomine patris & filii & spiritus sancti, amen, Cum terminus mortis cunctis mortalibus sit incertus. & propter varios humane fragilitatis euentus gestarum rerum memoria per obliuionem cito dilabitur nisi voce testium & litterarum indicijs confirmetur, Jdcirco ego Ragnildis Erlendi quondam filia, nunc vxor Domini Magni Gregorij, ad vniuersorum deduco noticiam per inspeccionem presencium, quod meum, iure aliquo ciuili, seu canonico, seu eciam quibuscumque consuetudinibus patrie, non obstantibus, perpetuis ualiturum temporibus, in hunc modum facio & ordino testamentum, de prememorati mariti mei expresso beneplacito & assensu, Jn primis confirmo in omnibus testamentum karissimi in domino, quondam mariti mei & dominj, Joans Karls sun, Obligans et astringens filium meum. Fulchonem. ad hoc perficiendum & plenarie persoluendum siquid in morte mea repertum fuerit non solutum Fratribus predicatoribus Sictonie, apud quos, iuxta predilectum priorem maritum meum, predictum Dominum Joan Karls sun, collateraliter eligo sepulturam, legando confero Curiam meam, Lytislund, cum omnibus mobilibus & immobilibus, adiuncto predio quod possideo in Hwetingi, tali condicione, quod filij mei eandem Curiam redimant infra annum, Si autem in anni reuolucione non redemerint, extunc fratres secundum suum beneplacitum cuicumque voluerint, vendendi liberam habeant potestatem, Jnsuper lacum seu paludem, que Musamyr dicitur, iuxta siktuniam, cum terra, aqua, graminibus, lignis, & ceteris que loci illius esse dinoscuntur eisdem fratribus confero, & confirmo pleno iure integraliter possidendam, & liberum decursum aque de dicto lacu vsque ad eorum molendinum, iuxta modum, qui instrumento super hoc specialiter confecto pleniusa continetur, Ecclesie vpsalensi do, duodecim Marchas denariorum, Fratribus predicatoribus Westraaros, strengienes, skeningie, skaris, lydosie, kalmarnie, Wisby, finlandie, & sororibus apud sanctum Martinum skeningie, singulis domibus. Tres Marchas den, Jtem singulis domibus fratrum Minorum, østraaros, Enichopie, stokholm, Nychopie, Suthercopie, skaris, Wisby, duas Marchas den, Karissimo in christo germano meo fratri Jsraeli, do decem Marchas argenti, Jtem singulis cenobiis Manachorum, Julluttum, Aluastrum, Wernem, Nydal, Gothlandie, duas Marchas den, Jtem singulis Monasterijs Monialium, sko, fodø, Risiberg, Guthem Wretum, askaby, gothlandie, duas Marchas den, Jtem singulis hospitalibus, Eskilstunum, Enikopie, duas Marchas den, Margarete sororj mee naturali, que in seruicio meo diu & fideliter laborauit, do, nouem oras cum vno solido terre in Husaby in aspu, Cuilibet ecclesie parochiali, in quarum parochiis Curias possideo, & sacerdotibus earundem, do vnam Marcham den, Ragnfridi naturali filie domini mei predicti Joans Karls sun, confero Triginta Marchas denar, Executores testamenti mei taliter ordinati, pono, Dominum maritum meum. Magnum predictum, & fulchonem filium meum, si tunc in etate legittima fuerit constitutus, Jtem venerabilem patrem, Dominum Johannem dei gracia Episcopum aboensem, Jtem karissimum in christo fratrem meum karolum, vel fratrem meum fratrem Jsraelem, loco sui, si karolus non affuerit, & priorem sictoniensem, quicumque fuerit pro tempore, volens & ordinans, vt redditus & prouentus curiarum mearum, ad dicti testamenti solucionem recipiant, nec filii vel heredes mei de ipsis percipiendis, aliquatenus se intromittant, quousque testamentum plenarie fuerit persolutum, Ad persoluendum Ecclesie Vpsalensi, & domibus fratrum predicatorum, & sororibus apud sanctum Martinum skeningie, recipiantur prouentus curie Winagarn, Ad persoluendum autem omnibus aliis locis religiosis, atque Ecclesiis cum earum sacerdotibus, accipiantur redditus curiarum. Hyrn. & Thullagarn, Ragnfridi vero persoluatur de prouentibus curie. Sochnadall, Actum sictonie, in Ecclesia beate Marie virginis, die veneris proximo post festum beati Nicholai, in presencia Domini mei regis, domini Magni. Joans sun. domini mariti mei. Magni., domini philippi de Runby, domini Joans angeli fratris mei, domini. Benedicti. bossun. Fratris Olaui, prioris prouincialis dacie, fratris Laurencii prioris sictoniensis & fratris Jsraelis fratris mei, Anno Domini. M°. CC°.LXXX° octauo, Jn quorum omnium euidenciam, sigillum, Magnifici principis, Domini Magni, illustris Regis sweorum, & sigillum dilecti mariti mei. Domini Magni gregorij, & meum, ac sigilla dilectorum fratrum meorum, fratris jsraelis joans engils, karoli, necnon sigilla, prioris prouincialis, & prioris sictoniensis ordinis predicatorum presentibus sunt appensa.

Sigill

1 av 8 bevarat: 1, 2, 4--8 bortfallne, remsorne qvar; 3 andeligt, något skadadt.

Nr 3: fru Ragnhilds (något skadat; Sv. sig. III:134).

Tryckt
Tryckt regest
    NMU 33
Litteratur och kommentar

Om Ragnhild Erlandsdotter (Finstaätten) se ÄSF I, s. 37-38.

Om *Lytislunda och Vittinge, se DMS, Södermanland 2:5, s. 179 och 190.

Ang. svartbrödrakonventet i Kalmar, se DMS Småland 4:1, sid. 309f.

Övers. i utdrag till finska i Historian Aitta, XXI (1989), s.?.

Ny utgåva och översättning till modern svenska (i utdrag) av C. Gejrot finns på Sv. Dipl. redaktion.

Senast ändrad

2021-11-11


  • aRättat från felaktigt in plenius i DS 981.


    Kommentera post/rapportera fel