SDHK-nr: 1582

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
1293 utan dag
 
Innehåll

Bengt Petersson upprättar sitt testamente; till munkarna i Alvastra, hos vilka han väljer sin gravplats samman med sina föräldrar, skänker han sin gård ”Westerløsø” med alla tillhörigheter på vissa villkor, bl.a. att munkarna betalar 100 mark för hans skulder, och skulle inte dessa 100 mark räcka till, skall testamentsexekutorerna pantsätta utfärdarens gård ”asby” för att lösa resten. Skulle emellertid utfärdaren lämna barn efter sig, skall dessa ha nämnda gård och i stället betala munkarna 100 mark. Vidare återger han, om han dör barnlös, till sin hustru Ingeborg det gods som genom deras äktenskap övergått från hennes till hans ägo. Vidare skänker han till kyrkan i Strängnäs sin gård ”Stenseter” på vissa villkor, varvid han vill ha en skriven och beseglad kvittens på att kapitlet godtagit denna gåva; varom inte skall hans systersöner Peter och Birger sälja nämnda gård och betala 48 mark till kyrkan i Strängnäs samt betala hans återstående skulder med resten av köpeskillingen eller skänka denna summa till de fattiga, om inga skulder återstår. Vidare avsätter han alla sina gods i ”hesleby”, ”roslosø” och ”wismarch” till hjälp åt Heliga Landet på det sätt han kommer att finna lämpligt. Vidare skänker han till nunnorna i Askeby och till bröderna i Skänninge 2 mark silver samt till övriga kloster i Sverige 2 mark penningar vardera, till varje hospital 1 mark penningar, till varje kyrka, i vars socken han äger gods, 1 mark penningar och till (varje) präst (i nämnda kyrkor) 1 ko eller oxe. Till testamentsexekutorer utses biskopen i Linköping, kungens marsk Th(orkel Knutsson), domprosten Jo(hannes) i Strängnäs och lagmannen Nils i Värend. Sigillanter är utfärdaren, kung B(irger) av Sverige, biskop L(ars) i Linköping, lagmannen M. i Östergötland, marsken Th(orkel Knutsson), Dag Johansson, domprosten Johannes i Strängnäs och Karl från ”Norre”.

Språk

latin

Källor
  • Original: Or. perg. RA 0101 bilder
  • Eftermedeltida avskrifter: Peringskiöld: E 29:A, E 33 (reg.)
Brevtext

Jn Nomine sancte & indiuidue Trinitatis, Ego Benedictus Petri quondam filius Consideracionis intuitu perpendens, quod omnia que sub celo sunt ex nichilo condita sunt, & ad suam tendunt originem naturaliter vniuersa, & hoc solum de rebus transitoriis post huius vite transitum non transire dinoscitur, quod ad pietatis opera misericorditer erogatur Sciens eciam incertam fore cuilibet mortalium sue vocacionis horam, Jgitur in nomine suprabenedicte trinitatis Sanus & incolumis, De rebus michi ab ea licet indigno largissime concessis testamentum meum condidi in hunc modum, Jn primis Monachis de alvastrum apud quos deliberacione diutina sepulturam eligere decreui cum parentibus meis, Curiam meam Westerløsø integraliter assigno cum omnibus attinenciis suis mobilibus & immobilibus condicione ista interiecta quod omnis prouentus curie premisse fideliter & integraliter collecti annuatim, sequentj die post festum Marci Ewangeliste ad tocius conuentus sollacium & recreacionem in quantum valuerint pro pitancia communiter expendantur, Et ipso die Misse & oraciones pro me & parentibus meis iam ante memoratis deuote celebrentur, Et memoratj Monachi racione dicte Curie pro debitis meis centum Marcas den. soluere teneantur, Quod si nec istarum Marcarum summa persolui poterunt debita mea vniuersa, Exequtores testamentj mei Curiam meam asby obligabunt ad cetera persoluenda. Hec autem donatio mea rata & firma tenebitur monachis supradictis si me absque liberis mori contigerit. Si autem dominus michi de liberis prouiderit. ipsam curiam meis heredibus relinquo, & Centum Marcas pro testamento meo soluentur Claustro supradicto, pro quibus eidem claustro eandem curiam meam obligo, donec hoc meum testamentum totaliter fuerit persolutum. Jtem omnia bona Dilecte vxoris mee Jngiburgis que me racione coniugalis contractus contingunt Si absque liberis dominus me vocauerit, cessante iam omni calumpnia Heredum meorum super talium bonorum participio eidem Jngiburgi libera restituo & assigno, Jtem Ecclesie strengenensi confero Curiam meam Stenseter, cum omnibus suis attinenciis, Colonis, piscariis, prepositure strengenensi perpetuo assignandam, non obstante si dominus michi in liberis prouiderit, s.......ne. vt in mei memoriam. ac venerabilis patris dominj anundi Episcopi pie recordacionis, ac parentum meorum septimanis singulis vna missa ibidem pro animarum salute dicatur. Super facto huiusmodi volo vt michi detur patens littera cum sigillo eiusdem Ecclesie & Capituli, quod ipsius capituli beneplacitum in hoc contineat & assensum. Si autem hanc ordinacionem iam dictum Capitulum non decreuerit admittendam, Ipsam Curiam quam predicte Ecclesie assignauj per sororios meos petrum & byrgerum precipio distrahendam pro precio competentj & de eodem precio soluere in testamento meo XLVIII. marcas Ecclesie iam sepius memorate, De reliquo vero debita mea si qua fuerint inuenta plenius persoluantur. vel certe in vsus pauperum si omnia debita persoluta fuerint fideliter expendantur, Jtem jn remissionem peccaminum meorum & aliorum pro quibus uexillum sancte crucis assumpsi redimendum, confero omnia bona mea que in hesleby & roslosø, & wismarch possideo ad subsidium terre sancte modo quo videro melius expedire. Jtem Monialibus De askaby confero duas Marcas argentj, Jtem fratribus skeningie .II. Marcas argenti, Jtem aliis Claustris vbicunque in regno Svecie constitutis, confero .II. Marcas den., Et vnicujque hospitali .I. Marcam den., Jtem vnicuique Ecclesie in cuius parrochia mea bona sunt constituta confero .I. Marcam den., & sacerdotj .I. vaccam siue bouem. Siquis vero temeritatis siue malicie pretextu hoc meum infirmare presumpserit, excommunicacione dei patris omnipotentis & sanctorum omnium feriatur. Et cum impiis in die iudicij percipiat porcionem. Exequtores huius testamenti mei constituo Dominum Episcopum lincopensem, Dominum th. Marscalcum dominj regis, Dominum Jo. prepositum strengenensem, Et Dominum Nicolaum legiferum verendie. vt igitur omnis ambiguitas super premissis valeat remoueri, & excludatur occasio quelibet volentibus malignarj. Sigillum Dominj B. illustris regis Swecie, & venerabilis patris L. Episcopi lincopensis, & Dominj, M, Legiferi osgothorum & Dominj th. Marskalcj, & Domini, Dax, Jahansvn, & Dominj Johannis prepositj Strengenensis, & sigillum Dominj karoli de Norre, vna cum sigillo meo duxi presentibus apponenda, Datum anno dominj. M°,C°C°,XC°III°.

Sigill

Af de uppräknade sigillen hafva aldrig mer än ett eller 2:ne på trådar, som nu äro borta, och det sistnämda, efter hvilket pergamentsrimsan finnes qvar, blifvit satte under brefvet.

Tryckt
Litteratur och kommentar

Jfr F. Hedblom, De svenska ortnamnen på säter (1945), s. 244 not 31.

Alvastra-proveniens och -signum.

Ny utgåva och översättning till modern svenska av C. Gejrot finns på Dipl. red.

Jfr 12850823 (SDHK nr 1314; DS 811).

Senast ändrad

2015-06-05



Kommentera post/rapportera fel