SDHK-nr: 1247

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
1283  augusti  1
Utfärdandeort
Lund 
Innehåll

Ärkedjäknen Håkan i Lund upprättar sitt testamente. Han väljer med samtycke av prosten, dekanen och domkapitlet i Lund sin gravplats i S:t Lars’ kyrka och skänker till åtskilliga kyrkliga institutioner och ändamål samt till ett flertal enskilda personer gårdar, lösören och penningsummor. Bl.a. inrättar han en altarpräst(tjänst) och skänker till innehavaren därav sitt gods i ”hemminxdyngæ”, däribland fyra gårdar brukade av Nils ”kul”, Peter ”romær”, Tord och Peter ”gytheson”, samt en gård han köpt av Sven ”stumpe”. Vidare testamenterar han till lundakyrkans byggnadskassa de två gårdar i ”lokkæthorp”, som han köpt av Tuke ”seguthson”, av inkomsterna från vilka varje år skall avsättas pengar till offergåvor på hans far Karls årsdag. Till kanikbordet testamenterar han sin gård i ”thorthæthorp” i ”tyrnethorp” socken, och till firandet av sin årsdag i nämnda kyrka skänker han sin gård i ”cathathorp” och en gård i ”hammer litle”. Till Mariaaltaret i nämnda kyrka testamenterar han sin gård i ”byrkæryth” och av en skuld på 22 mark lödigt silver, som ärkebiskop Johannes i Lund har till honom, skänker han bl.a. 3 mark till sin medkanik Nils ”bassabæck”. Till episkopatet skänker han vidare all sin egendom i ”wirlingæ” och för att utöka avkastningen från ”howesthorp”, vilken avsatts för fattiga studenter, skänker han sitt gods i ”treøghe”, som han köpt av Olof ”wale”, sitt gods i ”særesleph”, som han köpt av sin medkanik Stigotus, samt annan mark på samma plats, och slutligen den hästhjord han har i nämnda ”howesthorp”. Vidare skänker han en fjärding jord i ”wighethorp”, på vilken en Konrad bor, till prästbordet i ”hørtyftæ” och sin jord i ”berhingæ” till prästbordet i ”saxeltorph”. Till de sju festdagar i koret i Lund som instiftats av herr Jakob avsätter han den jord i ”billinge” som han bytt till sig av Asmund mot jord i ”raby litle”. Till djäknen Brantho testamenterar han sin gård i ”lochothorp” med bl.a. ängar i ”winterhøhe”, vilken han köpt av Uffe ”gurethsun” och på vilken en Knut bor. Vidare skänker han till djäknen Anders en dekretalsamling och sin gård i ”vlfstorp”, till Nils ”bek” sin gård i ”baræ”, där en Eskil bor, till herr Tord ”thaat” sin ”løem”(?) med tält och packhäst och till sin släkting Magnus ”æst” den hästhjord han har i ”saxthorp” o.s.v. Till testamentsexekutorer utses hans medkaniker Nils ”bassæbæch” och Peter ”trugoti” samt hans släkting Tord ”thaat”, vilka också har besleglat tillsammans med utfärdaren och lundakapitlet.

Språk

latin

Källor
  • Medeltida avskrifter: Vid. 13500312 perg., RA (DS 4545) A 11, p. 164-5 (178, 267), RA 0201
  • Eftermedeltida avskrifter: E 102 a, f. 313v n. 19, RA 0401
  • Eftermedeltida regest/notis: ÅER, f. 125v n. 25, RA B 29, f. 9 n. 64, RA 0202
Brevtext

Fvndacio et dotacio altaris beati vincencii per dominum haquinum archidiaconum cum suo anniuersario.Jn nomine patris et filii et spiritus sancti Amen Ego haquinus lundensis archidiaconus. sanus mente et corpore. diligenter aduertens humano generi nichil morte certius et nichil incertius hora mortis. Jdeoque anime mee prouidere deliberans de bonis mihi a deo concessis testamentum meum et vltimam voluntatem condo et ordino in hunc modum Jn primis. de consensu dilectorum fratrum meorum dominorum scilicet prepositi et decani et totius lundensis capituli. eligo sepulturam in ecclesia beati laurencii inferius iuxta gradus. ante altare beati vincencii martiris. Et ad honorem dei et sancte virginis matris eius ac meorum in remissionem delictorum ad altare eiusdem sancti martiris sacerdotem instituo. et bona que possideo in hemminxdyngæ. scilicet X quadrantes terre. locum molendinj iuxta ripam maris et quatuor fundos cum domibus et attinenciis suis et estimacione triginta trium marcharum vsualis monete. que consistit in predictis fundi s ibidem. videlicet in fundo nicolai dicti kul. X marchas. jn fundo petri dicti romær X marchas Jn fundo thorth. totidem marchas et in fundo petri gytheson III marchas denariorum eidem sacerdoti confero et per scotacionem trado jure perpetuo possidenda. vt redditus ex eis prouenientes percipiat et pro sue voluntatis arbitrio libere disponat. Hiis condicionibus adiectis: quod omni die dominica quando fieri potest per se vel per alium. missam de sancta trinitate dicat Secunda feria de spiritu sancto. Feria tercia. de sancto laurencio et de sancto vincencio alternatim. feria quarta pro peccatis Feria quinta de sancto nicolao et de sancta katerina alternatim. Feria sexta. pro fidelibus dei defunctis. sabbato de beata virgine Jtem ad predias bona adicio et appono. Curiam quam emi de Swenone stumpe. cum omnibus domibus in ea existentibus. solo excepto pomerio. vt sacerdos ad dictum altare canonice institutus. ipsam curiam cum predictis bonis pacifice possideat et residenciam faciat in eadem Jtem quia supradicto altari prouidi de calice. missali ac ceteris ornamentis et indumentis sacerdotalibus. et rebus diuino officio necessariis. volo vt hec omnia. in sista magis firma quam ad hoc specialiter deputaui. cautius conseruentur. Dictus eciam sacerdos in festis duplicibus et in diebus dominicis. quando potest. chorum in missa et in vesperis frequentabit. Volo insuper domino decano qui pro tempore fuerit jus instituendi sacerdotem ydoneum cui altare predictum canonice conferat et ob delictum eius si forte contigerit destituendi. saluum et integrum remanere. Sacerdos vero ad idem altare institutus super bonis ipsi altari attinentibus liberam habeat ordinacionem. jta tamen quod per se de ipsis bonis immobilibus nichil vendere vel commutare seu quocumque titulo alienare audeat. nisi hoc forte capitulo vel decano viderint commodius expedire. De supradictis eciam fructibus antedicto altari appositis debet sacerdos. quolibet anno. dimidiam marcham denariorum reponere ad reparacionem vestimentorum librorum et ornatus dicti altaris. secundum discrecionem ipsius decani reseruandam. Preterea ad fabricam ecclesie lundensis lego duas curias meas. in lokkæthorp. quas emi de tuchone seguthson cum domibus et estimacione earundem. de quarum censu. omni anno deducatur quantum sufficiat ad oblaciones in anniuersario patris mei karoli filii decani Jtem ipsi ecclesie lego vnum becarium de auro quem emi de echkikke sartore ciue lundensi et volo ipsum transformari in calicem cum composicione et attinenciis et ad decorem domus dei in mei memoriam conseruari Jtem mense canonicorum lego curiam meam in thorthæthorp in parrochia tyrnethorp Jtem ad tenendum anniuersarium meum in ecclesia memorata. lego et per scotacionem trado curiam meam in cathathorp cum estimacione et omnibus suis attinenciis. et aliam curiam in hammer litle. hiis condicionibus annexis quod de annuis ipsarum prouentibus deducatur primo quantum sufficit ad offerendum ipso die anniuersarii mei. deinde vicariis qui vigiliis et misse interfuerint et scolaribus pauperibus dimidia marcha denariorum detur Canonicis ad pitanciam marcha denariorum et decano. sub cuius ordinacione dicta bona esse volo. pro labore suo. marcha denariorum similiter deponetur residuum vero inter cononicos tam residentes quam non residentes. qui vigiliis et misse interfuerint. diuidatur Jtem ad altare beate virginis in ecclesia memorata. lego curiam meam in byrkæryth. cum estimacione. silua. et omnibus pertinenciis suis Jtem quia venerabilis pater dominus johannes lundensis archiepiscopus tenetur mihi viginti duas marcas argenti puri. sicut in suis patentibus litteris continetur. medietatem huius pecunie lego episcopatui. et de medietate partis residue. confero terre sancte octo marchas puri. et domino nicolao bassabæck concanonico meo et consocio tres marchas puri Jtem predicto episcopatui. racione bonorum eius que diu habueram inter manus lego omnia et singula que possideo in wirlingæ Jtem ad augmentum reddituum de howesthorp qui sunt ad vsus pauperum scolarium deputati. confero bona in treøghe que emi de olauo dicto wale pro centum XL marcis denariorum bona insuper in særesleph que emi pro XL marchis vsualis monete. de domino Stigoto quondam concanonico meo. terram eciam quam emi ibidem pro XIIII marchis denariorum Equicium quoque meum quod habeo in dicto howesthorp. predictis adicio. vt proinde plus mercedis et premii. merear apud deum Jtem quadrantem terre quam habeo in wighethorp. cum pomerio. vbi residet conradus lego ad mensam presbiteri in hørtyftæ sub hac forma. vt omni anno teneat anniuersarium matris mee scilicet in vigiliis. missa et offerenda. Jtem terram quam habeo in berhingæ confero mense presbiteri in saxeltorph Jtem septem festis in choro lundensi per dominum jacobum institutis. appono terram in billinge cum estimacione et domibus ibidem quam habui de asmundo per commutacionem terre in raby litle. Jtem branthoni diacono clerico meo. curiam meam in lochothorp. cum medio manso terre. estimacione et domibus et ceteris pertinenciis suis. et pratis in winterhøhe, quam videlicet curiam emi de vffone gurethsun in qua residet kanutus lego iure perpetuo possidendam. Jtem andree diacono librum decretalem et curiam meam in vlfstorp. cum estimacione et ceteris eidem curie adiacentibus Jtem Curiam meam in baræ in qua residet eskillus. cum estimacione et terra adiacente. lego nicolao dicto bek Jtem domino thord thaat. meum løem cum tentorio et eciam summario. valente ad minus X marchas denariorum Jtem magno dicto æst. cognato meo. equicium meum quod habeo in saxthorp Fratribus predicatoribus Lundis quinque marchas denariorum fratribus minoribus ibidem quinque marcas Claustro sanctimonialium lundis II marchas denariorum tribus Consanguineis meis monialibus ibidem videlicet Margarete touæ et lucie sex marchas denariorum Monasterio omnium sanctorum lundis duas marchas den. Hospitali infirmorum lundis duas marchas den. Hospitali sancti spiritus ibidem curiam quam habeo in parrochia sancti Stephani et lectum meum in quo iacere consueui cum suis pertinenciis Singulis parrochialibus ecclesiis lundis duas oras den. presbiteris earundem tantum Ministrorum cuilibet oram den. Jtem Nicolao scaning nepoti meo. pratum quod dicitur hestæng quod emi de ernkæ ciue lundensi et vnum hæmeth melius quod habeo Jtem petro kyr curiam vnam in ertyfte quam emi de akone wipæ Jtem domino laurencio sacerdoti. duas marchas denariorum et collobium cum pellibus martirinis. Jtem domino petro ad altare beate virginis. quatuor marcas den. et collobium blauium cum serico forratum. siue polidrum de equicio meo quatuor marchas valentem Singulis famulis meis mecum equitare consuetis polidrum tres marchas den. ad minus valentem. Jtem famulis meis in curia mea lundis duas marcas denariorum inter se diuidendas Gerardo godefridi IIII:or marchas vel polidrum equiualentem Domino johanni parrochiali sacerdoti meo. polidrum de equicio. III marchas denariorum valentem Thord æsesun polidrum vnum Jtem asæ matertere mee duas marchas denariorum et vnam vaccam Mærde procuratrici mee. vaccam vnam in curia mea lundis meliorem Viduis et orphanis et aliis pauperibus in ertyfte duas oras annone inter se distribuendas Jtem nicolao knutsun fratrueli meo. curiam meam in øthelef cum estimacione et terris ad ipsam spectantibus Jtem sorori sue curiam vnam in grytby meliorem in qua residet petrus quam volo sub ordinacione domini tord thaat permanere donec eidem puelle sorori sue. de viro legittimo sit prouisum Jtem jacobo clerico meo. breuiarium meum et librum vnum. leges patrie continentem Jtem ad emendum librum missalem de quo superius memoraui. prouidi XII marchas denariorum nouorum et legalium, conferendas. Exsequtores huius testamenti constituo dominos Nicolaum bassæbæch et petrum trugoti. dilectos concanonicos meos. et dominum tord thaat consanguineum meum supradictum Vt autem premissa omnia et quodlibet premissorum robur obtineant firmitatis presenti scripto sigillum meum apposui. quod eciam sigillis lundensis Capituli et dictorum dominorum mei testamenti exsequtorum pecii roborandum ad cautelam et euidenciam ampliorem Actum lundis anno domini MCCLXXXIII jn ad vincula sancti petri.

Tryckt
    DS 770 se pdf av tryck
    Dipl. Dan. II:3 nr 73 (med översättning i Danmarks Riges Breve).
Tryckt regest
    Rep. D. 486 ÆA V:163
Senast ändrad

2015-06-05



Kommentera post/rapportera fel