SDHK-nr: 4949

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
1344 utan dag
 
Innehåll

Ärkebiskopens i Uppsala anordning hur offentlig botgöring för olika slag av brott och förseelser, liksom återgång av löften till S:t Olof, skall påläggas och verkställas samt absolution meddelas.

Språk

latin

Källor
  • Medeltida avskrifter: A 8, fol. 135 f, RA 0201
  • Eftermedeltida avskrifter: Örnhielm: I, p. 111-115
Brevtext

Vt penitencie puplice ab aliis quorum interest vniformiter imponantur Modus puplicarum penitencia rum subsequens est conscriptus.Primum imponens penitenciam proponat penitenti: quod tria sunt integrancia veram penitenciam. contricio cordis, videlicet confessio oris. et satisfactio operis, Deinde audiat casum penitentis et casus circumstancias diligenter inquirat, Puta de oppressione infantis, Si parentes legittime sint coniuncti. et vtrum in infante diu apparuerunt infirmitatis signa et vtrum infans mortuus est cum parentibus in lecto, vel altero eorum, vel in loco sequestrato, vel si infans in ignem corruit, vel aquam presentibus parentibus vel absentibus et cuius erat tunc etatis et similia Jtem in adulterio, si vir vxoratus, adulteratus est cum soluta, vel maritata. vel cum affini seu mulier similiter, jtem si ex diutina deliberacione, vel subito lapsu Si ex ebrietate, jtem si diu iacuit in huiusmodi crimine et similia Jtem in periurio. si scienter periurauit vel si alios ad periurandum. induxit et huiusmodi Jtem in homicidio. si id voluntarie vel inuitus. vel ex deliberacione seu casualiter fecit, Si ex rancore vel subita ira, Si in ebrietate vel qua causa et similia, attendende sunt autem. non solum facti circumstancie. sed et condiciones persone temporis. et loci. et talia. que grauare vel mitigare possunt factum Postmodum reus humiliter prostratus confessionem faciat inuulgari reddendo se reum de peccatis suis. et inponens penitenciam. dicat super ipsum 11 Miserere mei deus Kyrieleyson Pater noster Et ne nos Non intres in iudicium Quia nullus, Conuertere domine Saluum fac seruum tuum mitte ei auxilium de sancto Esto ei domine turris fortitudinis Domine exaudi Dominus vobiscum Oremus Presta quesumus domine huic famulo tuo dignos penitencie fructus vt ecclesie tue sancte a cuius integritate deuiauerat peccando. admissorum suorum reddatur innoxius veniam consequendo per christum dominum nostrum amen Et inponens manum penitentis capiti. dicat. Misereatur tui omnipotens detis, Absolucionem et remissionem, Dominus ihesus christus te absoluat, et ego auctoritate qua fungor, absoluo te a peccato, quod ex oppressione infantis, vel per adulterium vel per homicidium et huiusmodi incurristi et restituo te suffragiis sancte matris ecclesie Jn nomine patris et filii et spiritus Demum primum iniungatur quod satisfaciat leso si talis est casus. et ecclesie similiter, postea penitencia iniungatur, Pro oppressione infantis inponitur triennis penitencia, et sub illo triennio, tres karene extra ecclesiam sunt faciende karena continet sex septimanas Jn qualibet septimana in karena agantur tres vel duo dies in pane et aqua consideracione habita ad circumstancias culpe Jtem jeiunentur per triennium, in pane et aqua, vigilie beate marie, apostolorumque et quatuor tempora Jtem expletis karenis in residuo tempore triennii, abstinetur tribus septimanis ante iohannis baptiste, et tribus ante michaelis. et per totum aduentum a carnibus Jtem in karena penitens non vtatur lineis et culcedra, calceamentis balneis, ac thoro coniugali Jtem omni die karena dicat penitens XX. vel X. pater noster. et totidem. Aue maria Pro adulterio. periurio. et incestu. in tercio. vel quarto gradu. inponitur septennis penitencia et inponuntur septem karene. extra ecclesiam in septennio faciende Jn qualibet septimana in karena. agantur tres vel quatuor. dies in pane et aqua. vel minus secundum exigenciam facti et circumstanciarum. Jtem per septennium, vigilie sancte marie. apostolorum. et quatuor tempora. agantur in pane et aqua, Jtem expletis karenis in residuo septennii. abstinetur. tribus septimanis ante iohannis baptiste. et tribus ante michaelis a carnibus et ieiunetur aduentus et VI:ta feria hiis temporibus in pane et aqua Jtem penitens in karenis. non vtatur lineis, non culcedra non calciamentis. et abstinebit a thoro coniugali, Adulter autem personam cum qua peccauit, fugiat et ab ea quantum potest se elonget Jtem predicti penitentes. singulis diebus quando karenis faciunt dicant XV pater noster et totidem. aue maria, et si diues est pascat in karena singulis septimanis. bis vnum pauperem Pro homicidio septennis inponitur penitencia. et in illo septennio .VII. karene et quelibet dies in karena ieiunetur in pane et aqua. sed ex misericordia conceditur penitenti. vt vnum diem vel duos secundum condicionem facti. vel persone exigenciam redimat in septimana, si diues est pro quatuor denariis Si mediocris facultatis fuerit, pro duobus denariis. vel si omnino pauper est pro ieiunio aque. dicat in die XXX pater noster et totidem aue maria Jn secunda karena. et deinceps descendendo. poterit mitigari penitencia prout racionabile videtur inponenti Jtem penitens illum diem in pane et aqua in karenis ieiunabit. in quo perpetrauit homicidium et per septennium extra karenas ieiunabit illo die in cibo quadragesimali. post septennium vero perpetuo abstinebit a carnibus. die [in quo] homicidium perpetrauit Si vero VI:ta feria homicidium fecerit. a lacticiniis eo die abstinebit Si autem in dominica occiderit hominem. ieiunium aque septennio faciet in karenis. die lune. expletis septem karenis in residuo septennii tribus septimanis ante iohannis baptiste. et tribus ante michaelis. a carnibus abstinebit, et ieiunabit aduentum, et predictis temporibus VI:ta feria faciet in pane et aqua, et diem qua perpetrauit homicidium in cibo quadragesimali Jtem tempore karenarum dicat singulis diebus X. pater noster. pro peccato suo et decem aue maria et totidem pro anima defuncti Jtem in karena. procuret dici pro defunctis, tres vel duos(!) vel vnam missam. pro suarum possibilitate facultatum Jtem si moratur huiusmodi penitenciam agens in ciuitate, singulis diebus, vel saltem alternis, dum agit karenam, stet ante hostium ecclesie dum dicitur vna missa Si vero manet rure saltem bis in ebdomada, preter dominicam ecclesiam visitet in karena Jtem dum agit karenam, non vtatur lineis calciamentis culcedra, balneis. et abstineat a thoro coniugali et non portabit arma nisi necessitate cogente pro sui defensione et conuiuia et inuitaciones et puplicas conuentuum popularium. commessaciones in quibus in cibis potibus et iocis solent fieri excessus, karenarum tempore, uitare curabit Jtem faciendo karenas super nudum pauimentum commedat, sine manutergio et mensali, et reliquie prandii sui proicientes [d.v.s.: - ciantur] canibus Jtem inposita, predicto modo penitencia. dicat penitenciam iniungens. quod tres sunt satisfactionum modi, scilicet per ieiunium oracionem et elemosinam. et quod grauat per ieiunium suppleri potest. et redimi per oracionem et elemosinas ad ieiunium pertinent afflictiones corporales, vt vestium asperitas duricia lecti. peregrinacio et nuditas pedum et huiusmodi ad oraciones pertinent deuociones. vt audicio missarum et predicacionum. genuflexiones pectoris tunsio, et huiusmodi Elemosine autem multis modis fiunt secundum illud. vestio poto cibo redimo tego colligo condo. vnde consulatur penitentibus. quod oracionibus et elemosinis insistent et visitant loca deuota specialiter maiorem ecclesiam in puplicis et sollempnibus stacionibus, videlicet in cena domini et in festis beatorum laurencii et erici cum ibi laxetur, vel remittatur eorum penitencia Jtem imponens penitenciam, dicat penitenti quod post primam karenam non agat simul, nisi dimidiam karenam et certis temporibus, silicet contra festum beati iohannis baptiste. michaelis et natalis domini, in quadragesima vero, integra karena fiat, a penitentibus Siquis extra debitam karenam vel dimidiam fecerit. non eo cicius ei reddatur ecclesie ingressus nec facile super hoc sibi credatur exquo inhibitum est sibi per penitenciam imponentem Nullus imponens puplicas penitencias alicui restituat ecclesie ingressum, nisi ex commissione domini archiepiscopi speciali nisi per hunc modum videlicet quod penitentes si sint matrimonio coniuncti, expletis duabus karenis vel vna cum dimidia. si venerint vpsaliam in cena domini et in festis beatorum laurencii et erici possunt in ecclesiam induci, Periuri vero et adulteri et incestuosi completis quatuor vel tribus cum dimidia circa finem anni Homicide vero nullo modo nisi completo anno et completis quatuor karenis et non nisi vpsalie in puplicis stacionibus Postquam vero quis restitutus est liminibus. ecclesie non debet iterato stare extra ecclesiam quum facit residuas karenas Jtem omnes puplice penitentes. post perpetratam culpam abstinebunt. a carnibus. donec eis ecclesie restituatur ingressus Caueatur eciam. ne mulieres grauentur penitencia. si subito post partum oppressio infantis contingat Set pocius exequcio penitencie differatur donec aliquantulum recuperauerint vires, vel eciam si gemellos peperint et altero superstite. alter per oppressionem moriatur Jtem vir et mulier possunt mutuo in ieiuniis se iuuare. et proficit huiusmodi mutuum. adiutorium. ad expedicionem karenarum. non tamen ad celeriorem in ecclesiam introduccionem Facienti elemosinam secundum facultatem suam et arbitrium. penitenciam imponentis. potest concedi vsus lineorum vestimentorum et culcedre in karenis vel eciam omnino pauperibus possunt pro hoc imponi oraciones quum necessitas laboricii exposcit graciam in talibus fieri Pro peccato contra naturam vel incestum. cum matre, vel propria filia vel sorore jtem pro patricidio. vel matricidio vel parricidio. imponitur nouennis penitencia et nouem karene et solent mitti ad limina beatorum petri et pauli apostolorum [ob] *) detestacionem et horrorem criminum Modus absoluendi, quem wlt dominus archiepiscopus vpsalensis iu ocultis confessionibus obseruari talis est, Confessione facta dicat presbiter Misereatur tui optimus deus. absolucionem et remissionem OremusDominus ihesus christus te absoluat et ego auctoritate ipsius absoluo te. a vinculo excommunicacionis si quod incidisti participando cum excommunicatis, et restituo te sacramentis et suffragiis sancte matris ecclesie absoluo eciam te a peccatis mihi confessis, et neglicenciis tuis Jn nomine patris et filii et spiritus sancti. Pro**) redempcione voti ad sanctum olauum. sacerdos dicat XII missas de sancto olauo. illo anno Jtem det XII oras pauperibus. vel alias in honorem beati olaui. vel plus, vel minus secundum facultates Jtem sex septimanis quibus peregre iturus esset, ad eundem sanctum olauum dicat singulis septimanis VII psalmos cum quinque pater noster et totidem aue maria et collectam de sancto olauo Jtem per easdem sex septimanas in omni missa, quam dicit habeat collectam de sancto olauo nisi in missis defunctorum et infra illud tempus pasca t vnum pauperem in honorem sancti olaui Jtem oblacionem suam soluat. ob honorem beati olaui, ad aliquam ecclesiam vel altare ipsius prout ordinauerit in voto dispensans Laycus vero singulis diebus dicat per annum XX. pater noster et totidem aue maria, per sex vero septimanas, quibus peregre iturus esset. dicat XXX pater noster et totidem aue maria Jtem si facultas ei suppetat procuret dici in honorem beati olaui. XII missas anno illo et det iu honorem eius XII oras vel plus vel minus secundum suas facultates Jtem sex illis septimanis pascat vnum pauperem. oblacionem suam soluat ad aliquam ecclesiam vel altari beati olaui. prout ordinauerit, in voto dispensans Jtem visitetur ecclesia vpsalensis jn cena domini et in festis beatorum laurencii et erici Minus habundantibus minus imponatur Eciam omnino pauperibus iniungatur quod tribus annis visitent dictas staciones vpsalie et non dent denarios nec aliquem pascant, nec missas dici procurent nisi quantum possunt.

Tryckt
Senast ändrad

2015-06-05



Kommentera post/rapportera fel