SDHK-nr: 7171

Text A (in extenso): Universis præsentes litteras inspecturis Albertus, Dei gratia dux Magnopolensis (a ) Stargardiæ ac Rodzstok(b) dominus, et Adolphus, ejusdem(c) gratia comes Holstatiæ(d) et (e ) Stormariæ, salutem in Domino sempiternam. Recognoscimus publice per præsentes, quod, postquam inclitissimi(f) principes et(g) domini, domini Magnus, Dei gratia Sveciæ et Norvegiæ rex, et Ericus, Sveorum(h) Gothorumque rex ac dominus terræ Scaniæ, primogenitus ejusdem, in nos conjunctim et divisim juxta formas litterarum hincinde confectarum super litibus, controversiis et dissensionibus universis inter eos et utriusque eorundem homines ex utraque parte tamquam judices, arbitratores et amicabiles compositores compromiserunt et arbitrati fuerunt, nos in choro fratrum minorum Iunacopiæ, præsentibus dominis et regibus supradictis et expresse ad nostram requisitionem ante nostram promulgationem consentientibus, ac vocatis etiam et præsentibus utriusque prædictorum dominorum consiliariis nec non et utriusque nostrorum ac pluribus nobilibus eorundem(i) dominorum et nostris hominibus, auctoritate arbitraria justitiæ et amoris sonam et perpetuam amicitiam pronuntiavimus, promulgavimus et cum infra scriptis articulis roborauimus, quæ quidem sona cum suis articulis recitata ibidem extitit in hæc verba :(j) In nomine Domini amen. Anno ejusdem (k l-) millesimo ccc°. quinquagesimo septimo (-l ) die beati(m) Vitalis martyris in villa lunacopensi nos Magnus, Dei gratia Sveciæ, Norvegiæ et Scaniæ rex, præsentialiter constituti inter nos, homines et servitores nostros quoscunque, ex una parte, et primogenitum nostrum charissimum Ericum, homines suos, servitores ac(o) cæteros auxiliatores suos tam in dominiis nostris qvam suis et alios(p) ubicunque constitutos, præcipue dominum Jacobum archiepiscopum Lundensem et alios episcopos, Eringislum comitem Orchadiæ, milites, militares, armigeros, mercatores, civitatenses, burgenses, villanos, oppidanos, rusticos et homines universos, Clericos et laicos, cujuscunque status(q) aut conditionis, ipsi primogenito nostro Erico consilio, auxilio et favore adhærentes, parte ex altera, quos omnes et singulos, quibusvis rancoribus et displicentiis depositis et radicitus exstirpatis, ad meram(r) sinceritatem et gratiam internæ paternitatis affectu(s) ac plena caritate(t) suscipimus, firmæ pacis concordiam et indissolubile caritatis(u) vinculum, præsentibus et procurantibus inclitis(aa) principibus et(ab) dominis, Alberto, Dei gratia duce Magnopolensi,(ac) Stargardiæ ac Rodstok(ad) domino, et Adolpho, ejusdem gratia(ae) comite Holstatiæ(af) et Stormariæ, eorumque consiliariis ac utriusque nostrum, fecimus et stabilivimus ac mutuæ sinceritatis unitatem(ag) futuris(ah) perpetuis(ai) temporibus duraturam; omnibus et singulis dampnis et iniuriis a principio hujus guerræ et discordiæ usque in præsentem diem hinc inde, hucusque, qualitercunque et a quibuscunque motis et subortis, perpetratis, factis et receptis ad invicem in(aj) personis vel bonis occasione cujuslibet juris neglectis, totaliter sedatis et sopitis, ita quod dampna(ak) , injurias, (al-) dissensiones, displicentias(-al) , offensiones et rancores nobis, hominibus, servitoribus, terris aut dominiis nostris quomodocunque illata seu(am) illatas per dictum(an) primogenitum nostrum Ericum aut(ao) ejus homines, auxiliatores, fautores seu adjutores quoscunque in magnis seu parvis ad mentem vel memoriam in dampnum(ap) cujusquam ipsorum nullo unquam tempore publice vel occulte de jure vel de facto revocare debemus: imo pacem firmam(aq) , remissionem ac(ar) concordiam et sinceram amicitiam ac omnia et singula præmissa perpetua, firma et rata habebimus, tenebimus et observabimus sub honore nostro et fide nostra bona et non contraveniemus per nos vel alios aliqua ratione vel causa, de jure vel de facto, publice vel occulte. Præterea promittimus et ad hoc nos firmiter obligamus bona fide, quod dominum Benedictum seu fratrem suum dominum Canutum dictos Algotzöner(as) , vel(at) dominum Abernum(au) Monamussøn ac alios quoscunque dicto domino Benedicto adherentes seu adherere volentes, in castris, terris, munitionibus nostris nunquam colligemus seu tenebimus aut quoquam in loco in regnis Sveciæ vel(av) Norvegiæ seu in Scania vel Hallandiis(hk) scienter colligi aut teneri quomodolibet patiemur, nec eum seu suorum(ax) qvempiam juvabimus seu fovebimus per nos seu nostros, seu quæuis subsidia impendemus eisdem auxilio, consilio vel favore; volentes et expresse consentientes, quod si(ba) prædictum dominum Benedictum,(bb) fratrem suum Canutum, Abernum(bc) Monamusson(bd) aut alios quoscunque domino Benedicto præfato adherentes seu(be) adherere volentes in castris, terris seu dominiis nostris aliqualiter colligeremus aut teneremus vel quoquam in(bf) loco in regnis Sveciæ et Norvegiæ et districtibus terrarum Scaniæ vel(bg) Hallandiarum(hl) scienter colligi pateremur, aut ipsum vel(bh) suorum quempiam juvaremus seu foveremus per nos aut nostros, seu quævis(bi) subsidia impenderemus eisdem consilio,(bk) auxilio (bl-) vel favore(-bl) , publice vel occulte, vel etiam (bm-) nostro primogenito(-bm) Erico, servitoribus, auxiliatoribus aut hominibus, cujuscunque status, condicionis aut eminentiæ, secularis(hy) vel ecclesiasticæ, fuerint, aut alicui eorum propter auxilia, favores et consilia, manifeste vel occulte primogenito nostro antedicto Erico, suis auxiliatoribus et fautoribus quomodolibet in praesenti guerra adversus prædictum dominum Benedictum, fratrem suum et Abernum(hm) Monamusson(bn) seu suorum aliquem impensa, aliquas vindictas, displicentias et indignationes publice et notorie faceremus, moueremus(bo) seu(bp) impenderemus(bq) quomodolibet - quod manifeste nobis coram universo consilio regni Sveciæ ostendi posset aut(br) ostenderetur (quod absit) - extunc nostri compromissores ac ceteri nostri(bs) homines eo ipso absque displicentiæ et ingratitudinis nostræ nota se nobis hostiliter possunt opponere ac nostro primogenito Erico suisque(bt) adjutoribus et fautoribus contra nos et nostros efficaci juvamine adherere, quoadusque pro (bu ) præmissis et(bv) quolibet(bx) præmissorum in isto duntaxat articulo contentis per nos secundum diffinitionem(by) et pronunciationem universalis consilii regni Sveciæ fuerit satisfactum; ipsa vero satisfactione facta prædicti nostri compromissores et homines universi nobis in(hn) omni fidelitate firmiter veluti prius adherebunt. Insuper si prædictum Benedictum, fratrem suum et Abernum(ca) Monamusson seu suorum aliqvem ab hominibus(cb) seu servitoribus nostris seu primogeniti nostri Erici ubicunque eos inveniri vel eos capi aut alias circumveniri(cc) vel invadi contingat, hoc nullo(cd) unquam tempore facientibus reputabimus ad(ce) vindictam. Ceterum matura deliberatione præhabita et nostrorum consiliariorum pleno consilio perusi nostro primogenito Erico dimisimus(cf) et præsentibus dimittimus terras, videlicet Scaniam (cg-) cum insula(-cg) Huædhen(ho) , Blecongiam(ch) , Lysteer(ci) , Sundrahalland, Ostragotland(ck) , præfecturam Kalmarnensem(cl) , Verendiam, Niudhungen(cm) , præfecturam Junacopensem(cn) , insulam Visingxö(co) et generaliter totam Smalandiam, excepta Finuedia(cp) , et omnes terras Osterlandiarum,(cq) videlicet totam(cr) dioecesin Aboensem, cum omnibus ipsarum(cs) castris, munitionibus, pertinentiis ac universis et singulis terminorum distinctionibus, prout jacent et fuerant ab antiquo, etiam cum omnibus utilitatibus, fructibus, emolumentis et juribus universis, libere possidendas, regendas et tenendas. Reservamus vero nobis terras infrascriptas, videlicet Stockholm(da) cum suis attinentiis(db) , videlicet totam superiorem (dc-) Sveciam Owanskogh dictam, Gestrikiam, Hellsingiam, Gothlandiam, Olandiam, Vestgociam, Dahl, Vermelandiam(-dc) , Norrahallandiam(dd) cum Finuedia(de) , cum omnibus munitionibus, pertinentiis et castris ac universis et(df) singulis terminorum distinctionibus, prout jacent et fuerant ab antiquo, etjam cum omnibus utilitatibus, fructibus, emolumentis et juribus universis, libere possidendas, (dg-) regendas et tenendas(-dg) . Præterea castra sita in nostris terris antedictis, reservatis nobis, et præcipue castrum Vardberg(dh) ad usum et defensionem regni Sveciæ tenebimus gubernanda, nulli unquam hominum nisi primogenito nostro antedicto Erico tamquam vero successori seu filiis suis, qui nobis et sibi in eodem regno succedent, aut eis non existentibus filio nostro et fratri(di) suo(dk) charissimo domino Haquino Dei gratia Norvegiæ regi, qui nobis prædicto primogenito nostro Erico sine filiis decedente superst[es](dl) ex consensu consiliariorum et aliorum potiorum regni Sveciæ in eodem regno succedet, ac coronæ ejusdem regni Sveciæ et ad suum jus, usum, utilitatem, commodum et dominium tradituri. Et quos in castris ipsis aut eorum aliquo nominatis et non nominatis nunc et in futurum constituemus præfectos et capitaneos, (dm-) totiens quotiens(-dm) hoc contingit, hii in receptione eorundem castrorum id ipsum cum suis litteris promittent et ad (dn-) hæc se(-dn) data fide firmiter(do) obligabunt, et hoc idem noster primogenitus antedictus(dp) Ericus et sui præfecti et capitanei in castris suis constituti et constituendi facient vice versa. Item de castris prædictis terrisque eis subjacentibus prædicto primogenito nostro Erico aut ejus hominibus, terris aut dominiis, per nos vel homines nostros seu quoscunque alios, indigenas vel extraneos, quantumcunque potentes, a quibus valemus nos defendere et quibus resistere et(dq) prohibere possumus, nunquam guerrarum(hp) dispendia seu qvævis alia (dr-) discrimina vel pericula(-dr) inferentur(-ds) ; sed ex dictis castris et aliis nostris dominiis castra, terras et dominia universa memorati nostri primogeniti Erici(dt) cum tota hominum et auxiliatorum(du) nostrorum potentia et virtute defensabimus, ipsius nostri primogeniti Erici et suorum injuriis (dv-) et incommodis(-dv) , ubicunque possumus et valemus, viriliter et efficaciter resistendo, quod et idem noster primogenitus Ericus nobis et nostris faciet(dx) vice versa. Amplius omnia castra et munitiones nobis in regno Sveciæ ubilibet et Norrahalland reservatas nulli hominum cujuscunque conditionis post præsentem diem præter requisitionem et deliberationem consiliariorum antiquorum regni Sveciæ quotiens(ea) certa causa et necessitas c[i]r[c]a(eb) eas vel earum(ec) aliquas mutationem requirat, per nos debent obligari seu quomodolibet dimitti et alienari, quod et noster primogenitus Ericus, prout in suis litteris super hoc nobis traditis continetur, de castris et munitionibus suis faciet (ed-) vice versa(-ed) . Item volumus et perpetuo firmamus edicto, quod homines et familiares nostri primogeniti(ee) Erici, qui in terris aut dominiis nostris bona aut possessiones obtinent seu alia jura quaecunque aut in posterum obtinere contingat, sub omni antiqua libertate permaneant ac quiete et pacifice fruantur eisdem, sicut homines et familiares nostri in ipsius nostri primogeniti Erici terris et dominiis bonis et possessionibus et juribus aliis quibuscunque (ef-) liberius et quietius(-ef) perfruuntur. Item impignorationes(eg) personis quibuslibet in terris et dominiis primogeniti nostri antedicti Erici per nos factæ irrevocabiliter tenebuntur, donec primogenitus noster illas secundum inde confectas litteras nostras cum pecunia redemerit, cujus facultatem(eh) habeat quamcunque(ei) ; sic(ek) et litteras primogeniti nostri(el) per ipsum in suis dominiis datas ratas habebimus atque gratas. Item si quem vel quos in terris et dominiis nostris in quibusvis(em) contingat delinquere, de hoc primogenitus noster Ericus se non habeat intromittere sed nos; delinquens tamen de(en) delicto convictus vel confessus domino domicilii sui de emendis pecuniariis inde provenientibus satisfaciat, prout in regno Sveciæ ab antiquo fuerat observatum, nisi forte(eo) reus in utriusque nostrum dominiis bona possidens ad exilium fuerit condempnatus, quo casu idem primogenitus noster Ericus de bonis rei in dominiis suis consistentibus(ep) confiscationem recipiat et nos de bonis, quæ(eq) in nostris dominiis possidet sic(er) convictus. Emenda vero dicta inlænding(es) ad nos, in cujus territorio (et-) delictum commissum(-et) et delinquens convictus fuerat(eu) , pertinebit, et similiter vice versa de delinquentibus in ipsius primogeniti nostri Erici terris et dominiis observetur. Item si quando contingat inter subditos ipsius primogeniti nostri Erici(fa) tam arduas causas seu tam gravia ventilari negotia, quod non coram ipso et suis consiliariis valeant terminari, tunc hujusmodi causæ et negotia ad nostrum simul(fb) et antiquorum consiliariorum totius regni auditorium, discussionem seu decisionem tamquam ad majus judicium devoluentur; emendæ vero(fc) si quæ ex hujusmodi causis(hr) evenerint, recipiantur et leventur sicut superius est expressum. Item litteræ et privilegia, quas et quæ habet(fd) prædilecta(fe) consors nostra Blancha super donatione sua propter nuptias, post mortem nostram in stabili robore ac plena manere debent firmitate. Item homines et familiares nostri habitantes in terris et dominiis primogeniti nostri Erici juxta statuta et constitutiones regni antiqua gaudeant libertate, sicque homines et familiares sui habitantes in terris et dominiis nostris facient vice versa. Universi quoque homines et familiares, sive in terris et dominiis primogeniti nostri Erici, sive in terris et dominiis nostris, cujuscunque conditionis fuerint, residentes, servient secundum antiqvum jus regni Sveciæ, ubi (fg-) de jure(-fg) servire tenentur. Item de(fh) terris et dominiis nostri (hs-) antedicti primogeniti(-hs) Erici nullo umquam tempore in (fi-) suum præjudicium(-fi) nos intromittemus, nec civitatenses(fk) aut ceteros suos homines et servitores universos, cujuscunque status fuerint, contra ipsum defensabimus aut proplacitabimus quoquo modo; sic primogenitus noster nobis in nostris hominibus et(fl) servitoribus faciet vice versa. Insuper si noster primogenitus antedictus nos in aliquibus requisierit in facti subsidium sive juris, sibi debemus et volumus paternaliter in omnibus adherere. Item per præsentes litteras nostras litteris et privilegiis a personis et optimatibus regni Sveciæ super ipsius regni nobis et nostro primogenito Erico traditis et confectis nolumus neque per prædictas litteras et privilegia præsentibus nostris litteris in aliquibus clausulis et articulis quomodolibet(ht) derogari. Imo volumus ipsas ex(fm) utraque parte in suo vigore firmiter permanere.Item ordinavimus et diffinivimus(ga) , statuimus et censuimus nos Albertus dux et Adolphus comes prædicti, quod omnia et singula, quæ tempore mortis bonæ memoriæ dominæ ducissæ Oelandie erant in castro Borgholm, cum omnibus de terra eadem post mortem dictæ ducissæ levatis, exceptis in castro et pro utilitate terræ ipsius consumptis et in testamento vel ultima ipsius(gb) voluntate legatis vel fidei commissis, nobis integre restitui debent et etiam assignari. Item quod mater dictæ dominæ ducissæ omnes res et clenodia ei post filiam ejus antedictam jure hæreditario debitas et debita cum omnibus bonis prædialibus sibi etiam post filiam suam antedictam secundum jura regni Sveciæ(gd) debitis libere debeat(hu) retinere, legatis et fidei commissis nihilo minus sicut(ge) prius in suo vigore permanentibus. Item litteras et privilegia super terra Scaniæ confecta et tradita a rege Danorum per dominum nostrum regem Magnum qvatvor episcopis et quatuor potioribus consiliariis regni Sveciæ nominandis præsentari et apud ipsos recondi debent ad(gf) dominorum nostrorum regum et totius regni Sveciæ usum reservanda. Item damna quæcunque pendente sona et securitate Ludhosiæ(gg) facta ubilibet ex utraque parte in regno Sveciæ illata juxta æstimationem(gh) et discussionem(gi) quatuor virorum idoneorum, duorum videlicet(gk) ex una et duorum parte ex altera eligendorum(gl) , refundentur, qui si concordare nequiuerint,(gm) standum erit diffinitionj(gn) superarbitri per ipsos quatvor adhoc eligendi. Item homines et familiares dominorum nostrorum regum Sveciæ ex utraque parte et præcipue regis Magni cancellarius pendente guerra captivati(go) , liberi et quiti(gp) dimittentur; captivati(gr) vero pendente sona et securitate per nos Ludhosiæ(gs) facta liberi etiam dimittentur et præcipue dominus Andreas Niclisson(gt) , rebus et bonis ipsorum (gu-) ipsis ablatis(-gu) integre restitutis juxta æstimationem(gv) quatvor virorum aut superarbitri(gx) , prout superius est expressum. Item curiam Vadzstenæ(ha) sitam in Ostgotia(hb) cum suis attinentiis(hc) , qui de dominis nostris validiorem probationem habuerit(hd) , obtinebit, etiam bona quæcunque dominus noster rex Magnus in eadem terra pecuniis suis emerat libere(hv) retinebit. Item omnes et singuli(he) incolæ terrarum Osterlandiarum in Stockholmis(hf) forum suum visitent et ibidem mercimonia sua exerceant juxta consvetudinem hactenus observatam. In quarum(hg) sonæ(hx) , arbitrii, diffinitionis et declarationis ac aliorum omnium et singulorum præmissorum majorem evidentiam sigilla nostra præsentibus (hh ) sunt appensa. Datum anno, die et(hi) loco supradictis. Text b (i utdrag): (f-) Jn placitacione regalj inter regem Magnum et filium eius regem Ericum Iönecopie facta anno Dominj M ccc° lvij die sanctj Vitalis martyris ponuntur infrascripta verba(-f) Jtem volumus et perpetuo firmamus edicto[,] quod homines et familiares nostrj primogenitj Ericj[,] quj in terris aut dominiis nostris bona ac(a) possessiones optinent seu alia iura quecumque aut in posterum obtinere contingat[,] sub omni antiqua libertate permaneant et(b) quiete et pacifice perfruantur(c) eisdem[,] sicut homines et familiares nostrj jn ipsius (d-) primogenitj nostrj(-d) Ericj terris et dominiis bonis et possessionibus et iuribus aliis quibuscumque (e-) liberius et quiecius(-e) perfruuntur (g-) Deinde inferius subditur(-g) Item si quem vel aliquos(h) in terris et dominiis nostris jn quibusuis causis(i) contingat delinquere[,] de hoc primogenitus noster Ericus se non habeat intromittere sed nos[:] delinquens tamen de delicto conuictus vel confessus domino domicilij suj de emendis pecuniariis inde prouenientibus satisfaciat[,] prout jn regno Suecie ab antiquo fuerat obseruatum[,] nisi forte reus in vtriusque nostrum dominiis bona possidens ad exilium fuerit condempnatus[;] quo casu idem primogenitus noster Ericus de bonis rej in dominiis suis consistentibus(k) confiscacionem recipiat et nos de bonis[,] que in nostris dominiis possidet sic(l) conuictus[.] Emenda vero dicta inlending(m) ad nos in cuius territorio (o-) delictum commissum(-o) et delinquens conuictus fuerat(n) pertinebit[;] et similiter viceuersa de delinquentibus in ipsius primogenitj nostrj Ericj terris et dominiis obseruetur