SDHK-nr: 250
Datering
1181 juli 26*Utfärdandeort
ViterboInnehåll
Påven Alexander III tillskriver Sveriges biskopar och ärkebiskopar med förmaning om att iaktta noggrannhet i lära och leverne, eftersom deras flock är mindre utbildad i det som leder till frälsning (kyrkan lära). Påven uppmanar även dem att sköta om sin flock på ett ordentligt sätt. Avlat ges för den som vallfärdar till Rom: Ett år för dem som bor hitom havet, två för engelsmän och tre för svenskar. Även avlat för dem som inte kan resa, men som betalar kyrkoskatt. Brevmottagarna ges rätt att häva exkommunikation för dem som har begått våld mot en kyrkans man, men utan att lemlästa, förblinda eller döda, sedan de har svurit ed på att aldrig göra om det. Men den som dödat eller lemlästat en kyrkans man ska exkommuniceras tills han har infunnit sig inför påven med ett brev från sin biskop.
Språk
latin
Källor
- Medeltida avskrifter: A 9, f. 22r-v, RA 0201 (bildid SVAR); Vid. 14270325 perg., RA (SDHK nr 20817); Vid. Odat. (1330-tal) perg. nr 27, RA (SDHK nr 3684)
- Eftermedeltida avskrifter: Örnhielm: Bull. I p. 111-12; Fredenheims avskr. fastsydd vid annat brev i Instr. Misc. nr 832, Vatikanarkivet
Brevtext
Alexander Episcopus seruus seruorum dei Venerabilibus fratribus.. Archiepiscopo1Archiepiscopis F. 1. et Episcopis per Sueciam2Svetiam a. st. constitutis Salutem et apostolicam benedictionem. Quanto minus instructi sunt in hiis que ad salutem respiciunt illi quorum curam habetis tanto amplius circa reformacionem eorum vos. conuenit vigilare ne si quod absit fueritis negligentes requiratur a vobis bonum quod egissent si necessaria illis3Fattas i B. 3: 22. instructio minime defuisset Periculosum autem vobis existit comminacionis illius terribilis obliuisci qua dicitur. Si non annunciaueris iniquo4impio B. 3. 22. iniquitatem suam sanguinem eius. de manu tua requiram. Ysaias quoque de taciturnitate sua plurimum contristatus ait Ve mihi5michi F. 1. quia tacui Ceterum nec illud, clausis debetis oculis preterire. quod plus consciencia sancti6facti a. st. laboris edificat quam exercitacio sermonis Testante etenim beato gregorio Sermo dulcedinem non habet quem vita reproba infra conscienciam remordet Vnde necesse est ut7quod a. st. qui uerbum Dei loquitur prius studeat qualiter viuat et sic8Fattas a. st. post vitam poterit aperta fronte docere juxta quod de Saluatore nostro scriptum repperimus cepit Jesus facere et docere Quocirca monemus vniuersitatem vestram hortamur attencius9et tillsättes A. 1 d. 2. B. 3: 22 och F. 1. sub diuini iudicii interminacione precipimus quatinus officii vestri debitum intuentes in omnibus exhibeatis vos sicut dei ministros et de commissi vobis gregis custodia non sicut mercenarii quibus non est cura de ouibus sed sicut veri pastores utiliter cum auxilio celestis gracie cogitetis Jta quod in die iudicii mereamini vocem illam iocunditatis10jucunditatis F. 1. audire Euge serue bone et fidelis & De cetero noueritis quod cum vnusquisque secundum laborem suum11saknas i A. I. d. 2. debeat mercedem accipere apostolorum limina visitantibus citra mare annum Anglicis biennium vestratibus autem quia remotissimi sunt Et quia se constituerunt12saknas i B. 3: 22. sedi apostolice censuales. et cum maiori labore accedunt triennium de iniuncta penitencia peccatorum de quibus vere compuncti sunt et confessi De beatorum13Apostolorum tillsättes i F. 1. petri et pauli potestate confisi auctoritate apostolica relaxamus Non autem dubium est quin illis qui non veniunt et censum soluunt solucio ipsa ad remissionem valeat delictorum Ceterum quoniam grauissimum est illis qui in clericos. manus violentas iniciunt pro absolucione apostolico se conspectui presentare presentibus vobis litteris indulgemus ut siqui sine mutilacione uel exoculacione aut morte prescriptum excessum commiserint eos iuramento accepto quod inposterum a similibus abstinebunt auctoritate apostolica ab excommunicacionis sentencia relaxetis. Jllos vero. qui sacerdotes clericos aut monachos uel alicuius religionis viros forte occiderint uel detruncauerint publice nullius appellacione obstante vinculo nuncietis excommunicacionis astrictos et sicut excommunicatos faciatis ab omnibus euitari donec cum litteris Episcopi sui continentibus veritatem apostolico se conspectui representent14representet a. st.. Datum Viterbij VII kl: Augusti.
Tryckt
- DS 52 (e. vid. 14270325) se pdf av tryck
APS Cam. nr 7, text B 2
Cl. Örnhjälm, Hist. Ecclesiastica (1689), s. 539 (e. A 9)
Tryckt regest
- Celse, Apparatus ... (1782), a. 42:19
Nygren, LBH 3, s. 205
K.B. Westman, Den svenska kyrkans utveckling (1915), s. 170 (referat)
Jaffé, Regesta pontificum Romanorum... , nr 14417 i andra upplagan (ed. S. Löwenfeld)
Litteratur och kommentar
Ang. datering se Jaffé, op. cit., nr 14417.
Senast ändrad
2017-10-03
*Datumkommentar: årtalet supplerat och ändrat från DS:s 1164-1181; se litt. o. komm.
- 1Archiepiscopis F. 1.
- 2Svetiam a. st.
- 3Fattas i B. 3: 22.
- 4impio B. 3. 22.
- 5michi F. 1.
- 6facti a. st.
- 7quod a. st.
- 8Fattas a. st.
- 9et tillsättes A. 1 d. 2. B. 3: 22 och F. 1.
- 10jucunditatis F. 1.
- 11saknas i A. I. d. 2.
- 12saknas i B. 3: 22.
- 13Apostolorum tillsättes i F. 1.
- 14representet a. st.