SDHK-nr: 2698

Svenskt Diplomatariums huvudkartotek över medeltidsbreven

Datering
1315  september  9
Utfärdandeort
Lödöse 
Innehåll

Hertigarna Erik och Valdemar uppgör genom biskop Karl i Linköping, Birger Persson, Filip Ingevaldsson, Knut Magnusson, Arnvid Gustavsson, Sigge Halstensson, Bo Nilsson, Erik Turesson, Karl Elinosson, Sune Jonsson, domprosten Brynolf av Öland och Ingevald Stridsson ett s.k. hävdaskifte eller fördelning av sina provinser och egendomar på 5 års tid, med särskilda föreskrifter i avseende på slottets bevarande och arvingarnas rättigheter, i händelse någon av hertigarna skulle dö. Till Erik skall höra Lödöse, Axvall med hela Västergötland, Dal och Värmland, Varbergs slott, Hunals och hela Halland, Kalmar slott med landet Möre, Norrobiugh, Handbörd, Aspeland, Fiholm och Tjust. Till Valdemar skall höra Stockholms slott med tillhörande fögderi, Åbo slott och Tavastehus. Som kompensation för Borgholms slott och hela Öland, som hertig Valdemar skall inneha, skall Erik erhålla angiven mängd markland jord i Bro och Sylta samt Habo hundare och Bro hundare utom staden Sigtuna m.m.

Utfärdarna beseglar.

Språk

latin

Källor
  • Eftermedeltida avskrifter: Hadorph: 80 b, pag. 8; Peringskiöld: E 9
Brevtext

Omnibus presentes litteras inspecturis, Ericus et Waldemarus Dei gracia Duces Sueorum, salutem in Domino sempiternam. Noverint vniuersi, quod Anno Domini Millesimo CCC°. quintodecimo(1), in crastino nativitatis(2) beate Virginis apud castrum Lythosie inter fratrem nostrum karissimum Dominum W.(3) Ducem et nos fide hinc(4) inde prestita, taliter extitit placitatum, quod(5) quicquid nobiles viri dilecti nobis Domini Karolus(6) Dei gracia Episcopus Lincopensis, Byrgerus Pætersson(7), Philippus Jngivalsson(8), Kanutus Magnosson(9), Aruuidus Gozstafsson(10), Siggo Halstensson(11), Boo Niclisson(12), Ericus Thuresson(13), Karl Ælinosson(14), Suno Jonsson(15), Milites, Bryniolphus(16) Prepositus Ølandensis, et Jngivaldus Estridasson(17), Armigeri [d.v.s.: -ger] super divisione terrarum suarum et nostrarum placitarent, hoc ratum et gratum firmiter(18) teneremus, qui prehabita deliberacione diligenti in modum qui sequitur, concordabant, videlicet quod castrum Lithosie(19) novum castrum in Axsawaldh(20) cum tota Wesgocia(21), Dall(22) et Wermaland(23), castra Wardberg(24). et Hunals(25) cum tota Hallandia(26) ex ista parte Edræ, castrum Kalmarnie cum terris Møre, Norrobiugh(27), Arnbyrdia(28), Asbolandia, Fijholm(20) et Thiust(30), cum ipsarum terrarum singulis pertinenciis(31), titulo divisionis dicte Hefdaskipftæ(32), usque ad quinque annos integros a data presencium numerandos, nobis Duci Erico et nostris heredibus cedere debeant pacifice et quiete. Dicto vero Domino Duci W.(33) fratri nostro karissimo et suis heredibus terre infrascripte, scilicet castrum Stokholm(34), cum tota advocacia eidem castro adiacenti, castra Abohuus(35), Tavestahuus(36), cum ipsorum singulis terris pertinentibus et adiacentibus simili divisione dicta Hefdaskipfte(37), ad quinque annos integros a data presencium numerandos, cedant pacifice et quiete. Pro castro autem Borgholm et tota ølandia, quam tenebit et occupabit ad quinque annos predictus(38) idem Dominus Dux W. vel sui heredes. Nos Ericus vel(39) nostri heredes redditus infrascriptos in Suecia(40) superiori similiter ad annos quinque sequentes percipere teneamur et levare, videlicet in Broo octo(41) markland terre, in Sylta(42) quatuor markland cum provinciis infrascriptis medietate silicet provincie Brohundari illam videlicet partern, in qua Ecclesia situatur, Habohundari excepta villa Siktuniensi(43) forensi. Jtem hos colonos habebit Dominus Dux Ericus in Siktonia(44) veteri, duo marcland, in Frotunum(45) duo marcland, in Norgungi(46) duo marcland, item provinciam Wlderaker, excepta Upsalia nova, item in Klintum(47) in(48) Wigilsby(49) quatuor marcland cum viginti(50) solidis terre. Jtem medietatem provincie Wendill(51), que computatur pro medietate provincie vulgariter dicta(52) duo fyardungh, et provinciam Hagundi(53). Jnsuper vice versa bona fide promittimus unus alteri ex(54) mera sinceritate et benevolencia quocunque casu contingente contra quamcunque personam fideliter astare, et pro viribus adherere, et si uno superstite alium(55) mori contigerit, superstes heredibus decedentis terras et castra eorum toto posse pro usibus et commodis ipsorum defensare teneatur, et ipsis ut nobiliter maritentur, sicut merito decet cum nobilium Regni consilio previdere, ac ad promocionum(56) solacia utrisque(57) nostrum vice versa facienda in premissis omnibus volumus obligari, et castra omnia et singula utriusque nostrum(58) sibi et nobis pro libitu(59) sint aperta, nec aliquis advocatus sine assensu utriusque nostrum(60) in castris nostris aliquibus assumatur, ac assumptus quicunque fuerit, litteras suas apertas statim dabit, quod mortuo altero nostrum nulli viventi nisi superstiti nomine heredis mortui si affuerit, castrum quodcunque tenuerit, assignabit. Preterea placitatum exstitit et conditum(61), quod neuter nostrum de fructibus quinti anni ex terris premissis, antequam tunc gracia placitandi super(62) predictis omnibus finaliter terminandis convenerimus, quicquam percipiet sive levet, et uterque hominibus alterius Clericis et Laycis ex mera dilectione et defensione speciali(65), consiliis et auxiliis astare, dirigere et diligere in omnibus teneatur. Jn quorum omnium evidenciam firmiorem, sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum Lythosie Anno et die supradictis.

Sigill

Enligt den bifogade ritningen har en del af hvardera Hertigens sigill funnits i behåll.

Tryckt
    DS 2032 se pdf av tryck
    med svensk översättning i Dalslands Diplomatarium (1996), nr 35
    ST I:2 nr 185. Dipl. Dan. II:7 nr 302.
Litteratur och kommentar

ang. Borgholm, se Mattisson, Medeltida nordiska borg- och sätesgårdsnamn på -holm (1986), s. 148 f. Fritz, Hus, land och län 1-2 (1972-73).

Senast ändrad

2015-06-05



Kommentera post/rapportera fel